Choroby towarzyszące miastenii. Choroby nerwowo-mięśniowe.

Miastenia i choroby jej towarzyszące: Ogólne zalecenia dotyczące leczenia miastenii obejmują leczenie współistniejących chorób autoimmunologicznych i zakażeń oraz unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego.
Miastenia występuje z wieloma innymi  chorobami  o podłożu autoimmunologicznym. Z uwagi na ogólne symptomy choroby mogące występować również w szeregu innych chorób autoimmunologicznych (np.szybkie męczenie się), należy ją różnicować i jest trudna do zdiagnozowania.
  1. choroby tarczycy (Graves-Basedowa, Hashimoto)
  2. reumatoidalne zapalenie stawów(RZS)
  3. stwardnienie rozsiane(SM)
  4. toczeń
  5. białaczka
  6. niedokrwistość
  7. chłoniak
  8. padaczka
  9. sklerodermia
  10. zespół Sjórgena
  11. wrzodziejące zapalenie jelit
  12. łuszczyca
  13. dystrofia mięśniowa
  14. pęcherzyca
  15. grasiczak
W/w choroby wymieniane są jako najczęstsze choroby towarzyszące w miastenii.






23.06.2015

                  

www.slideshare.net





14.04.2015
Jak poznać, że masz chorobę autoimmunologiczną?
Nie jest to łatwe ponieważ symptomy nie są specyficzne i najczęściej dotyczą całego organizmu. Do najczęstszych należą:
- ogromne zmęczenie, którego nie rozwiązuje nawet odpoczynek, jest typowe i prawie zawsze obecne w chorobach auto
- ból mięśni i stawów, może to być typowy ból lub uczucie pieczenia czy też ból podobny do zakwasów
- niestabilny poziom cukru we krwi, często chronicznie niski
- słabe mięśnie, często pojawiają się wraz z utratą siły
- spuchnięte gruczoły: okolice gardła, pach/ramion czy pachwin
- stan zapalny, jest obecny zawsze i może dotyczyć całego organizmu
- kiepska odporność, zarówno w kwestii gryp, przeziębień, kataru, jak i infekcji ucha, pęcherza, grzybic czy też bardzo wolny proces rekonwalescencji po chorobie
- problemy z zasypaniem lub wybudzanie się w nocy
- zmiany w wadze ciała, zarówno tycie jak i chudnięcie bez wyraźnej przyczyny
- zmiany w ciśnieniu krwi, zazwyczaj niskie ciśnienie, zawroty głowy, omdlenia, palpitacje i zmiany rytmu serca
- przerost Candidy, może objawiać się problemami z trawieniem, wiecznym karterem, grzybicami
- problemy trawienne takie jak bóle brzucha, zaparcie, skurcze, wzdęcia, biegunki czy nadmierne gazy
- alergie na jedzenie czy chemikalia
- depresja i nerwica, również częste zmiany nastroju, ataki paniki, drażliwość
- problemy z pamięcią
- bóle głowy i migreny
- podwyższona temperatura ciała
http://www.tlustezycie.pl/



17.01.2015

Zespół Sjögrena



Jak w przypadku każdej choroby neurologicznej - choroba polega na tym, że układ odpornościowy z niewiadomych przyczyn wytwarza przeciwciała, które niszczą niektóre narządy, w tym przypadku będą to ślinianki, gruczoły śluzowe i łzowe. Wszystkie te narządy zostają potraktowane przez układ immunologiczny jako groźne bakterie i wirusy, w konsekwencji czego cierpimy na niedostatek śliny, łez, śluzu odpowiedzialnego za odpowiednie nawilżanie w ustach, pojawia się zapalenie rogówki a także suchość pochwy.
Dolegliwość ta oprócz problemów z prawidłowym nawilżaniem może spowodować w niektórych przypadkach stany zapalne płuc, wątroby, tarczycy, mózgu i nerek oraz próchnicę zębów.
Choroba ta często występuje w parze z innymi chorobami reumatologicznymi.
Jest schorzeniem komplikującym codzienne normalne życie. O jego rozwoju decydują czynniki genetyczne, środowiskowe i infekcyjne.

Zespół Sjörgena bywa często mylony z Zespołem Suchego Oka. Osoby, które zauważyły u siebie podobne objawy, powinny być otoczone opieką zarówno za strony okulisty jak i reumatologa.


Wyróżnia się zespół pierwotny (40% przypadków) i wtórny (w przebiegu innych chorób, najczęściej RZS).

Obraz kliniczny
Ponad 90% chorych to kobiety. Szczyt zachorowań ~50. rż.

1. Objawy związane ze zmianami w gruczołach:
1) łzowych – suchość rogówki i spojówek (keratoconjunctivitis sicca) odczuwane jako obecność „piasku” pod powiekami, pieczenie, drapanie; nadwrażliwość na światło, wiatr, dym z papierosów; przekrwienie spojówek 2)ślinowych – uczucie suchości w jamie ustnej, trudności w żuciu i połykaniu pokarmów, utrudnienie mowy, utrata smaku, szybko postępująca próchnica zębów, trudności w używaniu protez zębowych; powiększenie gruczołów ślinowych, przyusznych i podżuchwowych, zmiany zapalne błony śluzowej jamy ustnej.
2. Objawy pozagruczołowe: objawy ogólnoustrojowe, takie jak zmęczenie, stan podgorączkowy, ból stawów i mięśni, czasem zapalenie stawów przypominające RZS objawy łagodnej miopatii (mogą poprzedzać wystąpienie zespołu suchości); objaw Raynauda (~40%); powiększenie węzłów chłonnych (20%); zmiany w płucach (do 20%; zwykle skąpoobjawowe lub bezobjawowe; rzadko limfocytowe zapalenie płuc, zmiany guzkowe lub chłoniak); zmiany w nerkach (do 15%; głównie zapalenie śródmiąższowe, rzadziej kwasica cewkowa, czasem kamica i upośledzenie czynności nerek); zapalenie trzustki, powiększenie wątroby; pierwotna marskość żółciowa; zapalenie małych naczyń skóry pod postacią plamicy, pokrzywki, owrzodzeń; neuropatie obwodowe; suchość i świąd skóry (do 55%), autoimmunologiczne zapalenie tarczycy (częste, ale przeważnie bezobjawowe).
3.Współwystępowanie innych chorób autoimmunologicznych:
reumatoidalne zapalenie stawów,
toczeń trzewny,
twardzina układowa,
zapalenie wielomięśniowe.
zwiększone ryzyko nowotworowego rozrostu komórek w obrębie układu chłonnego.
Rozpoznanie
- badania laboratoryjne i specjalistyczne badania immunologiczne na obecność przeciwciał przeciwjądrowych,
- konsultacja okulistyczna z oceną wydzielania łez (test Schirmera) i/lub oceną uszkodzenia rogówki (test z różem bengalskim lub zielenią lisaminową),
- biopsję gruczołów ślinowych,
- USG ślinianek.

Leczenie zespołu Sjögrena 
Leczenie ma głównie charakter objawowy i polega na utrzymaniu odpowiedniego nawilżenia powierzchni błon śluzowych. 
1. Farmakoterapia U osób, u których występują przewlekłe objawy ze strony układu ruchu stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz leki antymalaryczne. W pewnych przypadkach doustnie bądź dożylnie podaje się steroidy oraz leki immunosupresyjne (cyklofosfamid). 
2.Samopomoc
unikanie miejsc o niskim stopniu wilgotności,
używanie sztucznych łez,
częste spożywanie wody,
stymulacja wydzielania śliny przez stosowanie bezcukrowych zapachowych pastylek,
unikanie suchych pokarmów,
stosownie żeli likwidujących suchość pochwy.
źródło:
http://chorobyreumatyczne.pl/
http.slideplayer.pl


13.01.2015
Łuszczyca
Mimo ogromnego postępu w medycynie, ta choroba nie została jeszcze do końca poznana i nie wynaleziono lekarstwa, które pozwoliłoby ją wyeliminować w stu procentach. Łuszczyca, to schorzenie, które dotyka 3-6% europejczyków. Skąd się bierze i jak sobie z nim radzić?

1. Czym jest łuszczyca?
Łuszczyca to choroba zapalna skóry, przewlekła i jak dotąd - nieuleczalna. Charakteryzuje się występowaniem czerwonych, drobnych grudek na skórze (w początkowej fazie choroby) lub rozległych, plackowatych zmian pokrytych srebrzystą łuską (zaawansowana postać choroby). Zmiany łuszczycowe pojawiają się najczęściej na łokciach, kolanach, a także w okolicy owłosionej skóry głowy.

2. Jak dużo osób choruje na łuszczycę?
Dokładna liczba zachorowań nie jest znana, ale szacuje się, że na całym świecie jest 180 milionów chorych na łuszczycę, co daje ok. 3% populacji. Znany australijski specjalista od łuszczycy, dr Michael Tirant, zwraca uwagę na to, że liczba zachorowań jest różna w różnych regionach geograficznych.
Łuszczyca częściej występuje na Syberii, w Skandynawii, w Danii, Niemczech, Australii, a rzadziej - w Chinach, Japonii, Polinezji.

3. Jakie są przyczyny choroby?

Dokładne przyczyny łuszczycy nie są znane, choć ustalono, że jest to choroba dziedziczna. Wiadomo jednak, jakie czynniki mogą mieć wpływ na nasilenie się objawów łuszczycy. Wśród najważniejszych Dr Tirant wymienia: uszkodzenia skóry, zakażenia ogólnoustrojowe, interakcje między lekami, stres, ale także niewłaściwą dietę, alkohol, tytoń, czynniki chemiczne. Co ciekawe, u osób z różnymi grupami krwi różne czynniki mają kluczowe znaczenie - na przykład u chorych z grupą AB głównym czynnikiem nasilającym powstawanie zmian jest objaw Koebnera (czyli uszkodzenie naskórka), w grupie A - zakażenia paciorkowcami, w grupie krwi B - interakcje lekowe, zaś w grupie 0 - stres.

4. Czy łuszczycą można się zarazić?
Łuszczyca nie jest chorobą zaraźliwą, więc kontakt z chorym nie ma żadnych konsekwencji dla zdrowej osoby.

5. Jak leczy się łuszczycę?
Leczenie łuszczycy polega na zminimalizowaniu objawów i doprowadzeniu do remisji choroby, a następnie utrzymaniu łuszczycy w remisji przez jak najdłuższy czas. Nie ma jednego skutecznego leku - w zależności od odmiany łuszczycy i miejsc jej występowania oraz indywidualnego rozpoznania stosuje się leczenie miejscowe lub leczenie ogólne, wykorzystując między innymi preparaty przeciwzapalne i immunosupresyjne.

6. Co można zrobić samemu, by zminimalizować objawy łuszczycy?
Wiedząc, jakie czynniki wywołują nasilenie się objawów choroby, można dążyć do wyeliminowania ich ze swojego życia. Chorzy na łuszczycę powinni przede wszystkim unikać stresu, alkoholu, tytoniu, sprawdzić wpływ innych przyjmowanych leków na stan skóry itd.

7. Czy dieta ma jakiś wpływ na wygląd skóry chorego na łuszczycę?
Australijski biochemik dr Tirant podkreśla, że dieta ma ogromny wpływ na wygląd skóry chorych na łuszczycę. W codziennym menu chorego powinno znaleźć się dużo zielonych warzyw, bogatych w kwas foliowy, a także marchewka, dynia, seler.

Jeśli chodzi o to, czego bezwzględnie trzeba unikać, to z pewnością warzyw i owoców, które powodują wydzielanie histaminy (może ona wywoływać swędzenie skóry), a więc pomidorów, truskawek, jagód, pomarańczy i ananasów.

Nie należy jeść czerwonego mięsa, bo żeby je strawić, organizm produkuje dużo soli kwasu siarkowego, które niekorzystnie wpływają na wygląd skóry. Dieta chorego na łuszczycę powinna być także bogata w płyny - szczególnie wodę - bo dzięki nim z organizmu wypłukują się szkodliwe produkty uboczne metabolizmu.

                            
źródło: feelbeautu.eu

8. Jakich kosmetyków używać, mając łuszczycę?
Chory na łuszczycę powinien z uwagą dobierać kosmetyki do pielęgnacji. Najlepiej sięgać po dermokosmetyki, przeznaczone dla łuszczyków - żel, maść czy odżywka regenerująca do skóry są dostępne bez recepty, a skuteczność ich działania została potwierdzona badaniami klinicznymi w kilku krajach na całym świecie.

9. Czy chory na łuszczycę może się opalać i pływać w basenie?
Opalanie jest wskazane, bo słońce ma pozytywny wpływ na wygląd skóry chorego na łuszczycę. Jeśli chodzi o pływanie - nie ma przeciwwskazań, choć należy pamiętać, by po wyjściu z basenu nawilżyć wysuszoną chlorem skórę.

10. Jak zapobiegać nawrotom choroby?
Gdy już uda się doprowadzić do remisji łuszczycy, bardzo ważne jest, by utrzymać ten stan jak najdłużej. Trzeba zatem unikać czynników, które wywołują łuszczycę, pamiętać o nawilżaniu skóry oraz przyjmowaniu dużej ilości płynów, odstawić używki i zminimalizować stres.

źródło:http://kobieta.interia.pl/zdrowie/




02.01.2015





www.slideplayer.pl






21.12.2014
Twardzina (sklerodermia)
Twardzina jest chorobą przewlekłą która dotyczy układu immunologicznego, tkanki łącznej oraz naczyń krwionośnych. Przebieg jej jest bardzo różny od zmian łagodnych dotyczących wyłącznie skóry do postaci bardzo agresywnej z zajęciem wielu narządów. Niektóre z objawów są widoczne dla otoczenia, na przykład stwardniała i obrzmiała skóra rąk, zmiany na skórze twarzy, marznięcie i zasinienie skóry palców rąk (objaw Raynauda), czy przykurcze w stawach. Jednak najpoważniejsze objawy nie są widoczne, a osoba cierpiąca na twardzinę z zewnątrz może wyglądać na zdrową. Należą do nich objawy ze strony narządów wewnętrznych: płuc, serca, nerek oraz układu pokarmowego.

Przyczyny występowania twardziny nie są znane. Wiadomo natomiast jaki jest mechanizm powstawania zmian. Układ autoimmunologiczny funkcjonuje nieprawidłowo, z tego powodu w tkance łącznej odkładana jest nadmierna ilość kolagenu (odkłada się on w skórze, stawach, ścięgnach oraz w narządach wewnętrznych). Doprowadza to do twardnienia i włóknienia skóry i narządów wewnętrznych W tym samym czasie ulegają uszkodzeniu drobne naczynia krwionośne, i w związku z tym dochodzi do osłabienia narządów zaopatrywanych przez te naczynia.

Pierwszym objawem twardziny jest prawie zawsze objaw Raynauda. Może wyprzedzać inne objawy choroby nawet o kilka lat. Charakteryzuje się on nagłym zblednięciem, następnie zasinieniem i zaczerwienieniem palców rąk przy ochłodzeniu. Zaburzeniu temu towarzyszy często drętwienie i ból. W przypadku zaawansowanych zmian może być przyczyną powstawania bolesnych owrzodzeń zwłaszcza na opuszkach palców rąk i stóp. Zazwyczaj pierwsze objawy stwardnienia skóry dotyczą rąk i stóp. Skóra w tych okolicach staje się twarda, połyskliwa, pozbawiona elastyczności, a w stawach palców powstają przykurcze. Twardnienie może stopniowo postępować i zajmować skórę innych okolic ciała. Włóknienie może również dotyczyć tkanki łącznej narządów wewnętrznych (m.in. płuc, serca, nerek, przewodu pokarmowego) i doprowadzać do upośledzenia ich funkcji . To w jaki sposób choroba wpływa na sprawność chorego zależy od rozmieszczenia zmian skórnych, zajęcia narządów wewnętrznych i szybkości
postępowania zmian.

Obecnie na świecie nie jest znana metoda leczenia, która mogłaby pozwolić na wyleczenie twardziny. Dostępne metody leczenia mają na celu przede wszystkim ochronę poszczególnych narządów wewnętrznych (tak zwane leczenie narządowo swoiste), a także spowolnienie postępowania zmian skórnych. Niezwykle ważne jest jak najszybsze rozpoznanie choroby i szybkie rozpoczęcie odpowiedniego leczenia
źródło: http://www.twardzina.pl/


                                     
www.slideplayer.pl




19.12.2014
Zespół Cushinga
Może występować przy miastenii choć nie jest chorobą współistniejącą. Długotrwała terapia sterydami, ich dużymi dawkami, skutki uboczne sterydoterapii jak i nasza podatność na inne choroby  mogą przyczyniać się do zespołu Cushinga. W moim przypadku padło takie podejrzenie, wszelkie objawy wskazują na początki choroby. Piszę o tym w poście http://mojamiastenia.blogspot.com/2014/12/posterydowe-komplikacje-zespo-cushinga.html


Opis
Choroba spowodowana jest nadmiernym wydzielaniem kortykosterydów – hormonów produkowanych przez korę nadnerczy.
Nadnercza są parzystym narządem wewnątrzwydzielniczym, położonym nad górnym biegunem nerek. Jeśli przyczyną hiperkortyzolemii (nadmiernej ilości hormonów kory nadnerczy) jest choroba nadnerczy, wówczas mówimy o zespole Cushinga, a jeśli przysadka mózgowa (która wpływa na produkcję hormonów w nadnerczach) – o chorobie Cushinga. Hiperkortyzolemia może też być spowodowana przewlekłym stosowaniem kortykosterydów w leczeniu różnych chorób.

Objawy :
Otyłość z charakterystycznym gromadzeniem się tłuszczu na tułowiu i karku
Różowe rozstępy na skórze
Okrągła, nalana twarz z obrzękniętymi powiekami
Jaskrawoczerwone rumieńce na policzkach
Nadmierne owłosienie u kobiet
Łojotok i trądzik
Nadciśnienie tętnicze
Osłabienie siły mięśniowej
Bóle kostne
Zmiany nastroju – od depresji do psychozy
Zaburzenia miesiączkowania
Powiększenie łechtaczki
Zmniejszona odporność na infekcje

Kontaktu z lekarzem wymaga:
Każdy chory z podejrzeniem hiperkortyzolemii
U chorego z rozpoznaną hiperkortyzolemią wystąpienie objawów infekcji: gorączki, dreszczy, bólów mięśni, bólów i zawrotów głowy
Pojawienie się objawów ubocznych leczenia farmakologicznego: przedawkowania leków sterydowych (obrzęki dłoni i stóp oraz zwiększenie masy ciała) lub wynikających ze zbyt małej dawki substytucyjnej sterydów (zmęczenie, osłabienie, zawroty głowy)

Przyczyny
Objawy choroby spowodowane są nadmiernym wytwarzaniem kortykosterydów, które może być spowodowane:
Guzem kory nadnerczy
Guzem przysadki mózgowej, który produkuje w zwiększonej ilości ACTH – hormon stymulujący nadnercza do wydzielania kortykosterydów
Długotrwałym przyjmowaniem leków sterydowych
Długotrwałym stosowaniem ACTH w terapii nowotworu przysadki mózgowej
Pierwotną przyczyną zmian mogą być także zaburzenia czynności podwzgórza(choroba Cushinga pochodzenia podwzgórzowego)

Zapobieganie
Nie istnieją sposoby zapobiegania chorobie (zespołowi) Cushinga.
Jeśli stosowanie leków sterydowych jest konieczne z powodu reumatoidalnego zapalenia stawów, astmy, choroby nerek lub choroby Addisona, należy dążyć do stosowania jak najmniejszych dawek leku i – o ile to możliwe – stosować je jak najkrócej.

Przebieg
Jeżeli hiperkortyzolemia spowodowana jest przez guz nadnerczy, istnieje możliwość chirurgicznego usunięcia guza. Niekiedy usuwa się całe nadnercza, ale wówczas konieczne jest stosowanie hormonalnego leczenia zastępczego
W chorobie Cushinga guz przysadki usuwa się chirurgicznie lub poddaje radioterapii. Guzy przysadki mogą odrastać – objawy choroby pojawiają się wówczas ponownie
U chorych długotrwale leczonych sterydami lub ACTH poprawę może przynieść stopniowe odstawienie leku pod ścisłym nadzorem lekarskim

Powikłania
Osteoporoza, złamania kości
Cukrzyca
Wrzód trawienny
Guzowaty rozrost przysadki mózgowej wskutek usunięcia nadnerczy (rzadko)
Niepłodność

Badania
Morfologia krwi z rozmazem leukocytów (białych krwinek)
Badania biochemiczne krwi -glukoza, sód, potas
Stężenia hormonów: kortyzolu (dwukrotnie w ciągu doby) oraz ACTH we krwi
Test hamowania deksametazonem w celu zróżnicowania zespołu Cushinga (przyczyna choroby w nadnerczach) i choroby Cushinga (przyczyna choroby w przysadce)
USG jamy brzusznej z oceną nadnerczy
Ewentualnie tomografia komputerowa jamy brzusznej
RTG czaszki w celu oceny okolicy siodła tureckiego, na którym leży przysadka mózgowa (rzadko wykazuje zmiany)
Tomografia komputerowa głowy
Najbardziej czułym badaniem przysadki mózgowej jest rezonans magnetyczny (NMR)

Cel leczenia
Chirurgiczne usunięcie guza (nadnerczy lub przysadki), który jest przyczyną nadmiernego wydzielania kortykosterydów
Zapobieganie powikłaniom, a jeśli się pojawią – leczenie ich

Leczenie
Zalecenia ogólne
Niezwykle ważne jest poznanie objawów i przebiegu choroby oraz obserwowanie zmian w czasie terapii. Nie wolno w sposób nagły przerywać leczenia farmakologicznego.
Rekomendowana jest dieta niskokaloryczna z ograniczeniem węglowodanów, bogata w potas i białko.
Nie jest konieczne ograniczanie aktywności fizycznej, z wyjątkiem okresu rekonwalescencji po operacji. Należy unikać sytuacji, sprzyjających urazom (złamania kości!).
Wskazane jest noszenie bransolety z informacją o rozpoznanej chorobie oraz rodzaju i dawce przyjmowanych leków.

Leczenie farmakologiczne
Leki hamujące produkcję hormonów kory nadnerczy (aminoglutetimid)
Leki obniżające ciśnienie krwi
Preparaty wapnia w leczeniu osteoporozy
Insulina w leczeniu cukrzycy (o ile nie wystarcza dieta)
Leki przeciwdepresyjne
Leki sterydowe w terapii zastępczej u chorych po chirurgicznym usunięciu nadnerczy
Leczenie operacyjne
Polega na operacyjnym usunięciu nadnercza, w którym stwierdzono guz, lub hormonalnie czynnego gruczolaka przysadki mózgowej.

http://www.emedica.pl/



24.11.2014

Duszność w miastenii

Podział duszności:
- spoczynkowa i wysiłkowa
- napadowa (ostra) i przewlekła
- zależna od pozycji ciała (najczęściej występuje orthopnoë, czyli duszność pojawiająca się w pozycji leżącej, a ustępująca w pozycji siedzącej lub stojącej).

Przyczyny duszności
Duszność może powodować większość chorób płuc, choroby serca, a także niektóre choroby innych narządów lub zatrucia.

Przyczyny napadowej duszności to między innymi:
- ostre zapalenie oskrzeli
- zapalenie płuc
- napad astmy oskrzelowej
- zaostrzenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP)
- odma opłucnej
- zatorowość płucna
- zaostrzenie niewydolności krążenia
- zawał serca.

Przyczyny przewlekłej duszności to na przykład:
- zwłóknienie płuc i inne śródmiąższowe choroby płuc
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)
- niewydolność krążenia
- choroby neurologiczne (bp. miastenia, stwardnienie boczne zanikowe).

Podział duszności w zależności od mechanizmu powstawania (w wielu chorobach duszność jest wynikiem różnych mechanizmów):
- zmniejszenie dostarczania tlenu do tkanek:
- choroby powodujące zmniejszenie ilości czynnego miąższu płuc (np. zapalenie płuc, zwłóknienie   płuc, rozedma)
- upośledzenie czynności serca (zmniejszenie pojemności minutowej serca – niewydolność serca)
- niedokrwistość (zmniejszenie stężenia hemoglobiny we krwi, upośledzające dostarczanie tlenu do tkanek)
- utrudnione wiązanie się hemoglobiny z tlenem w przebiegu zatruć tlenkiem węgla lub substancjami powodującymi methemoglobinemię
- wzmożenie ośrodkowego napędu oddechowego niezbędne do uzyskania wystarczającej wentylacji (i hiperwentylacja):
- zwężenie okrzeli – astma i POChP, nowotwory oskrzela
- zmiany chorobowe zajmujące miąższ płuc, opłucną lub ściany klatki piersiowej (powodują zmniejszenie podatności płuc) – niewydolność serca, zapalenie płuc, choroby śródmiąższowe płuc, choroby opłucnej, zniekształcenia klatki piersiowej
- kwasica nieoddechowa (zmiany metaboliczne w przebiegu np. zdekompensowanej cukrzycy)
- osłabienie mięśni oddechowych i zaburzenia przewodnictwa nerwowego oraz nerwowo-mięśniowego (przełom miasteniczny), co powoduje upośledzenie czynności mięśni oddechowych
- pobudzenie ośrodka oddechowego przez toksyny (np. salicylany)
- nadczynność tarczycy
- ból, lęk
- duży wysiłek fizyczny u osób zdrowych.

http://pulmonologia.mp.pl/ http://postpolio.ofoonr.lublin.pl/DOBRY_ODDECH_SPOKOJNY_SEN.pdf


04.11.2014
Toczeń rumieniowaty układowy( SLE)
Przyczyny tocznia nie są do końca znane, wiadomo tylko, że może on mieć podłoże autoimmunologiczne, co oznacza, że nasz organizm atakuje sam siebie, kiedy nasz układ odpornościowy jest osłabiony. Uważa się, że toczeń warunkują również czynniki genetyczne,  oraz środowiskowe. Niektóre badania wskazują, że ma to związek z kobiecymi hormonami płciowymi.
Zachorowalność szacuje się na 40–50 przypadków na 100 000, 9-krotnie częściej chorują kobiety, a szczyt zachorowań występuje w wieku 15–45 lat. W Polsce choruje na niego 20 tys. ludzi, wszyscy są leczeni.
Toczeń to jedna z najbardziej złośliwych chorób. Toczeń rumieniowaty jest chorobą z pogranicza chorób rzadkich i powszechnie występujących. Jest zaliczany do chorób reumatycznych, dlatego jego ostateczne rozpoznanie powinno być postawione w ośrodku reumatologicznym przez doświadczonego lekarza.

Objawy kliniczne zależą przede wszystkim od tego jakie narządy zostały zaatakowane przez przeciwciała. Należą do nich;
Zmiany na skórze i błonach śluzowych – najczęściej powstają na odsłoniętych częściach ciała po ekspozycji na działanie światła słonecznego, mają charakter rumienia (zaczerwienienia) obejmującego poza policzkami i grzbietem nosa także i czoło, który swoim kształtem przypomina motyla. Zmiany tego typu mogą pojawiać się także w innych eksponowanych na światło częściach ciała.
Zmiany w układzie krążenia – zapalenie mięśnia sercowego, nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca zwłaszcza gdy jej objawy występują u kobiet w młodym wieku (20-30 lat….)
Zmiany w układzie nerwowym - mogą być zupełnie nieswoiste, ale nawet u 15% chorych z toczniem rumieniowatym układowym dochodzi do udaru mózgowego, którego konsekwencją jest niedowład różnych grup mięśniowych. 
W toczniu układowym występują uszkodzenia obwodowego układu nerwowego u około 5% chorych. Najczęściej jest to polineuropatia obwodowa, czyli symetryczne uszkodzenie dystalnych części włókien, mononeuropatia, czyli uszkodzenie pojedynczego włókna, rzadko zespół Guillaina i Barrégo, miastenia.
Zmiany w przewodzie pokarmowym – nawet u 50% chorych dochodzi do autoimmunologicznego zapalenie wątroby !
Zmiany w składzie krwi - w przebiegu SLE obserwujemy często zmniejszenie ilości białych ciałek krwi oraz mniejszą niż prawidłowa liczbę krwinek płytkowych. We krwi stwierdza się obecność przeciwciał skierowanych przeciwko poszczególnym komórkom. Najczęściej występują przeciwciała przeciwko dwuniciowemu DNA (tak zwana przeciwciała ANA).
Zmiany w nerkach – nawet u 30% chorych stwierdzane jest kłębuszkowe zapalenie nerek, które objawia się białkomoczem (pod tym pojęciem rozumiemy dużą zawartość białka w moczu – w warunkach prawidłowych bowiem białka nie przenikają do moczu) oraz niejednokrotnie niewydolnością nerek, która może wymagać dializoterapii.
Zmiany w układzie kostno – stawowym – objawy zapalenia stawów, jednakże najczęściej nie stwierdza się nadżerek w obrębie stawów charakterystycznych dla ich reumatologicznego zapalenia. 
Diagnostyka:
Aby potwierdzić zmiany narządów w SLE należy wykonać:
- Skóra, błony śluzowe, narząd wzroku: LBT, badanie okulistyczne, badanie laryngologiczne
- Układ ruchu: RTG stawów.

- Układ oddechowy: RTG klatki piersiowej, dodatkowo: HRCT klatki piersiowej, scyntygrafię płuc, testy czynnościowe płuc, badanie płynu opłucnowego (ogólne lub bakteriologiczne)
- Układ sercowo-naczyniowy: EKG, echokardiogram, dodatkowo: przepływy naczyniowe.
- Układ wydalniczy: ogólne badanie moczu i posiew moczu, proteinuria dobowa, kreatynina z klirensem i mocznik, USG jamy brzusznej, dodatkowo: biopsja nerki.
- Układ nerwowy: badanie neurologiczne, badanie psychiatryczne, badanie psychologiczne, EEG, tomografia komputerowa głowy, MRI głowy/kręgosłupa, EMG
Leczenie
Leczenie odbywa się pod okiem reumatologa.
W pierwszej kolejności polega na uzyskaniu remisji, czyli ustąpienia ostrych objawów choroby, a następnie utrzymania remisji przez jak najdłuższy czas. 
Toczeń układowy jest chorobą skomplikowaną i niestandardową, a jej przebieg może być zupełnie różny u poszczególnych pacjentów. Leczenie oparte jest przede wszystkim na lekach sterydowych, przy czym najpopularniejsze z nich to metypred oraz encorton. Dodatkowo, w bólach stawowych i mięśniowych, mogą być stosowane leki o charakterze przeciwzapalnym i przeciwbólowym. W przypadku pojawienia się gorączek, wskazane są leki z grupy antybiotyków, w zależności od powodu gorączki. W większości przypadków chory musi unikać kontaktu z nasłonecznieniem, tak sztucznym jak i naturalnym, a w okresie kontaktu ze słońcem, należy stosować blokery słońca, czyli kremy z bardzo wysokimi filtrami, od pięćdziesięciu w górę. W toczniu układowym niewskazany jest intensywny wysiłek fizyczny; rozmiar i poziom wysiłku powinien zostać indywidualnie dopasowany do możliwości pacjenta, i to sam chory najlepiej określi, jaki rozdaj aktywności fizycznej będzie dla niego najlepszy. Ponadto osoba chora musi pamiętać o likwidowaniu wszelkiego rodzaju ognisk zapalanych – zakażeń skóry, ran, zapaleń zębów, i tym podobnych, a także niezwłocznie reagować, gdy pojawi się gorączka.
Ponadto w wielu przypadkach konieczne jest leczenie specyficzne narządowo – w zależności od rodzaju zaburzeń uszkodzonego narządu: leczenie nadciśnienia tętniczego, zapalenia płuc,
niewydolności nerek.
Rokowanie co do przebiegu choroby jest trudne do jednoznacznego określenia. Na pewno wpływ na przebieg choroby ma higiena życia pacjenta oraz jego podejście psychiczne do stanu chorobowego. Jest niemal pewne, że niedobory snu wpływają negatywnie na proces leczenia, osoby z toczniem powinny spać nie krócej niż siedem godzin na dobę. Ponadto bardzo istotne jest unikanie wszelkiego rodzaju stanów zakażeń i stanów zapalnych. Ważną role pełni także sposób odżywiania – powinien on być zgodny z zasadami zdrowej, bogatej w warzywa i owoce diety. Unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego jest również korzystne; mechanizm ten nie został jeszcze do końca poznany, jednak prawdopodobnie wiąże się to ze zmianami chemicznymi, głownie przemiany białkowej, zachodzącej w trakcie wysiłku- nadmierny wysiłek uaktywnia białka, które negatywnie wpływają na organizm.

Diagnoza tocznia w przypadku miastenii wymaga konsultacji z lekarzami różnych specjalności, jak reumatolog, nefrolog, dermatolog. Musi być dodatkowo pod opieką neurologa. - Część zaleceń terapeutycznych, jakie proponują lekarze, wyklucza się; reumatolog proponuje leczenie, na które nie zgadza się neurolog, a dermatolog takie, na które nie zgadza się nefrolog.
źródło:http://www.etibia.pl/,http://pl.wikipedia.org/


24.10.2014
Choroby nerwów obwodowych i mięśni (G50-G73). 

Zgodnie z Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 zakres chorób nerwów obwodowych i mięśni (G50-G73) obejmuje następujące rozpoznania:

G50-G59 - Zaburzenia obejmujące nerwy, korzenie nerwów rdzeniowych i sploty nerwowe
G50 - Zaburzenia nerwu trójdzielnego
G51 - Zaburzenia nerwu twarzowego
G52 - Zaburzenia innych nerwów czaszkowych
G53 - Zaburzenia nerwów czaszkowych w chorobach sklasyfikowanych gdzie indziej
G54 - Zaburzenia korzeni rdzeniowych i splotów nerwowych
G55 - Ucisk korzeni nerwów rdzeniowych i splotów nerwowych w chorobach sklasyfikowanych gdzie indziej
G56 - Mononeuropatie kończyny górnej
G57 - Mononeuropatie kończyny dolnej
G58 - Inne mononeuropatie
G59 - Mononeuropatia w chorobach sklasyfikowanych gdzie indziej

G60-G64 - Polineuropatie i inne zaburzenia obwodowego układu nerwowego
G60 - Neuropatia samoistna i dziedziczna
G61 - Polineuropatia zapalna
G62 - Inne polineuropatie
G63 - Polineuropatia w chorobach sklasyfikowanych gdzie indziej
G64 - Inne zaburzenia obwodowego układu nerwowego

G70-G73 - Choroby połączeń nerwowo-mięśniowych i mięśni
G70 - Miastenia ciężka rzekomoporaźna [myasthenia gravis] i inne zaburzenia nerwowo-mięśniowe
G71 - Pierwotne zaburzenia mięśniowe
G72 - Inne miopatie
G73 - Zaburzenia połączeń nerwowo-mięśniowych oraz mięśni w chorobach sklasyfikowanych gdzie indziej

źródło: http://dane-i-analizy.pl



12.10.2014
12 października obchodzony jest Światowy Dzień Reumatyzmu i Osteoporozy. Nie można bagatelizować tych chorób…

Osteoporoza to choroba przede wszystkim kobiet. Choruje na nią trzy miliony Polaków, a osiem milionów jest w grupie ryzyka. Zachorowują na nie panie przede wszystkim w okresie menopauzy. 80 proc. wszystkich chorych to kobiety. - Osteoporoza to problem przede wszystkim kobiet, tak już Pan Bóg jej stworzył. Wynika to z dwóch rzeczy… Po pierwsze kobiety mają niższą szczytową masę kostną, są po prostu drobniejszej niż mężczyźni budowy, mają mniej kości, poza tym te kości są drobniejsze. Po drugie: kobiety też wcześniej zaczynają przekwitać. Dzieje się to średnio około pięćdziesiątego roku życia. Wówczas zaczyna się ubytek kości, który trwa do końca życia. Mężczyźni natomiast później przekwitają i dlatego dwa, a nawet trzy razy więcej kobiet choruje na osteoporozę – tłumaczy prof. Witold Tłustochowicz krajowy konsultant w dziedzinie reumatologii, szef Kliniki Chorób Wewnętrznych i Reumatologii Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie.
Choroba nazywana jest „cichym złodziejem kości”, bo przez wiele lat nie ma żadnych objawów. Często pierwszym sygnałem o chorobie są już pierwsze złamania. - Problemem tej choroby jest to, że rozpoznawana jest zbyt późno. Ponieważ, przypominamy sobie o niej, dopiero kiedy jest już złamanie. Kolejnym nawet groźniejszym problemem jest to, że chorzy, którzy mają już złamania, nie leczą się. Szacujemy, że tylko 10 proc. chorych po złamaniu leczonych jest pod kątem osteoporozy. Pozostali tylko na początku mają zapał do leczenia, niestety tylko słomiany zapał, który szybko mija. A to choroba, którą można leczyć i to skutecznie. Zależy tylko, w którym momencie będzie wykryta. Jeśli wcześnie, kiedy jeszcze nie było złamań, to możemy im zapobiec. Natomiast jeżeli chory ma już złamania, trudno odbudować mu kości tak, żeby złamań nie było w przyszłości. Ale dzięki leczeniu ryzyko złamań zmniejsza się o połowę, a to jest bardzo dużo. Ale co z tego, skoro pacjenci nie chcą się leczyć – narzeka Tłustochowicz.
Jak się okazuje główną przyczyną zachorowania są geny. Czyli jeżeli matka chorowała na osteoporozę, może na nią zachorować również córka. Dlatego ta szczególnie powinna uważać i badać swoje kości. Specjaliści zalecają badania gęstości kości. Lekarze zalecają również specjalną dietę bogatą w produkty mleczne, a także spożywanie witaminy D.
http://www.medexpress.pl/pacjent/osteoporoza-to-choroba-ktora-mozna-leczyc-i-to-skutecznie/51286/


26.09.2014
Co to jest osteoporoza?
Osteoporoza jest to choroba w wyniku której kości naszego ciała stają się bardziej podatne na
złamania. W efekcie osteoporozy do złamań dochodzi w następstwie czynników , które u osób
zdrowych nie powodują złamań np. gdy osoba zdrowa przewróci się nie dochodzi do złamania, u
osoby z osteoporozą dochodzi do złamania. Nazwa osteoporoza określa nie jedną chorobę, ale grupę
chorób i tak: jest osteoporoza uogólniona, miejscowa, pierwotna i wtórna.
To choroba znana od bardzo dawna, ale warto zaznaczyć, że w ciągu ostatnich 2-3 dekad podjęto
intensywne badania i w efekcie w chwili obecnej lepiej znamy jej przebieg. Są także nowe sposoby
diagnostyki i leczenia.

Czy osteoporoza zagraża życiu?
Niestety zagraża, choć nie przebiega może tak jak udar mózgu czy zawał serca albo choroba
nowotworowa. Ale jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów na świecie. Szacuje się, że przy
złamaniu kości udowej, co 5 pacjent z osteoporozą umiera w ciągu roku w wyniku powikłań, jakie
niesie osteoporoza, a co 5 pacjent ze złamaniem osteoporotycznym kończyny górnej nie przeżyje 5 lat.

Kto najczęściej choruje na osteoporozę?
W 99 proc. osoby nieco starsze tj. głównie kobiety po okresie przekwitania, a także mężczyźni 
po 60 -70 roku życia. A więc jak niemal każda przewlekła choroba z biegiem czasu postępuje. 
Osteoporoza uogólniona praktycznie u ludzi młodych nie występuje. Wyjątkiem są osoby przyjmujące przewlekle niektóre leki (np. kortykosteroidy, leki przeciwpadaczkowe, leki w niektórych schorzeniach tarczycy). To tzw. osteoporoza wtórna polekowa. Ale lekarz przepisujący ten lek informuje pacjenta, że może wystąpić problem i będzie mu zapobiegał. 
Na osteoporozę w wieku młodym chorują też osoby np. z zaawansowanym zespołem złego wchłaniania, chorobami nerek w okresie wymagającym dializ.
Praktycznie jeśli mamy kobietę, która regularnie miesiączkuje, urodziła dziecko i nie odchudza się w w sposób skrajny, nie przyjmuje leków ani nie choruje na wyżej wspomniałe schorzenia,
to do okresu menopauzy nie ma mowy o osteoporozie. 
Ciąża regularnie kontrolowana przez położną lub lekarza i prawidłowo przebiegająca nie wywoła osteoporozy.

Czy osteoporoza to choroba, czy po prostu fizjologiczne starzenie organizmu i sztuczna jednostka chorobowa?
Rzeczywiście, coś w tym stwierdzeniu jest. Już po 40 r. życia następuje stopniowa utrata masy
kostnej, ten proces przyspieszają zmiany hormonalne. Jest to naturalne zjawisko.
 Dawniej, gdy ludzie żyli krócej niż 50 lat, nie mieli właściwie szansy zachorowania na osteoporozę. Choroba ta rzadko występowała i rzadko była rozpoznawana. Czas życia się stale wydłuża, a im dłużej żyjemy, tym będzie zwiększała się ilość pacjentów z osteoporozą.
Zjawisko to nabiera szczególnego znaczenia u osób po 70 roku życia.

Jakie są objawy osteoporozy?
Tu jest problem, bo osteoporoza długo żadnych dolegliwości nie powoduje. I nagle dochodzi do
złamania osteoporotycznego. Wtedy jest już za późno na skuteczną profilaktykę. Osteoporoza do
momentu złamania kości nie boli. Dlatego gdy kogoś bolą kości/ stawy to są zwykle bóle
zwyrodnieniowe, a nie osteoporoza.

Jak można wcześniej zdiagnozować chorobę? Czy warto wykonywać badania densytometryczne pięty?
Badania densytometryczne pięty czy nadgarstka raczej się już nie wykonuje. Najbardziej wartościowe są badania densytometryczne, oceniające gęstość mineralną kości udowej oraz trzonów odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Od 2-3 lat stosowana jest w diagnostyce osteoporozy metoda FRAX, która pozwala wyłonić grupę osób zagrożoną złamaniami i objęcia ich intensywną profilaktyką.
Wprowadzenie metody FRAX stało się zasadne gdy okazało się, że osoby z prawidłowymi wartościami badania densytromycznego także doznają złamań osteoporytycznych W diagnostyce osteoporozy nie ma znaczenia badanie RTG. Służy ono do diagnozowania złamania. Należy podkreślić, że ponad połowa złamań osteoporytycznych trzonów kręgosłupa bywa nierozpoznawalna i wtedy właśnie prześwietlenie może je wykazać.

Jakie są czynniki predysponujące do zachorowania na osteoporozę?
To przede wszystkim starszy wiek, płeć żeńska, osteoporoza u rodziców, (zwłaszcza złamania u
mamy). Ważne jest, czy były złamania kości w przeszłości, czy menopauza wystąpiła przed 45 rokiem życia i czy nie doszło do usunięcia jajników przed 50 r.życia. Częściej chorują osoby tzw.
drobnokościste, czyli osoby o delikatnej budowie ciała to znaczy wąskich drobnych kościach i słabym umięśnieniu Do choroby predysponują też: mała aktywność fizyczna, niska masa ciała (BMI < 18), długotrwałe unieruchomienie w łóżku, dieta uboga w sole wapnia i witaminę D3, picie alkoholu, palenie papierosów i niektóre leki o których wspomniano

Jak na osteoporozę wpływają używki: alkohol, kawa i papierosy?
Nie ulega wątpliwości, że alkohol spożywany w nierozsądnych ilościach uszkadza nasze kości. To jest udowodnione. Podobnie palenie tytoniu przyspiesza/nasila procesy prowadzące do osteoporozy. do 3 tego skraca życie o nie mniej niż 10 lat. To są czynniki predysponujące aniżeli ryzyko wystąpienia osteoporozy. Kawa w niewielkich ilościach tj. np. dwie niezbyt mocne filiżanki dziennie, nie zaszkodzi.

Czy napoje gazowane, zwłaszcza coca cola wyzwalają osteoporozę?
Napoje gazowane jako takie na pewno nie. Także coca cola gdy wypijamy jej umiarkowane ilości, w
ciągu dnia, nie grozi osteoporozą. Gdy pijemy jej dużo to grozi nie tylko osteoporoza, ale i zaburzenia gospodarki węglowodanowej, gdyż zawiera dużo cukru.

Jak wygląda leczenie choroby? Czy wystarczy zażywać leki?
Poza przyjmowaniem leków obowiązuje usuwanie czynników ryzyka. Szalenie ważna jest dieta, która musi być bogata w dostateczną ilość witaminy D3 i wapń. Jeszcze ważniejszy jest ruch, czyli używanie naszego układu mięśniowo- kostno-stawowego. Nie należy zapominać, ze układ stanowi 60% masy naszego ciała. Każda osoba powinna przynajmniej na godzinę dziennie udać się na spacer. To bardzo ważne. Dzięki ruchowi kości i mięśnie się wzmacniają. Kolejna rzecz, która powinna być stałym elementem przy leczeniu osteoporozy to unikanie upadków. Myśląc o tym powinniśmy dbać o dobry wzrok nie mniej niż raz w roku wybrać się do okulisty, w domu usunąć bądź zniwelować progi, brzegi dywanów i chodników okleić taśmami, nie wchodzić na stołki, unikać chodzenia po mokrym i śliskich powierzchniach. Pamiętajmy, że najwięcej wypadków wydarza się w domu!!! Jedne z najniebezpieczniejszych upadków są wtedy, gdy ktoś postawi na stole stołek i na to wejdzie – jak spadnie może doznać bardzo ciężkich urazów, które u osób z osteoporozą będą jeszcze rozleglejsze.

Jakie mamy leki na osteoporozę?
Dysponujemy kilkoma grupami leków. Zwykle zaczynamy leczenie od bisfofonianów. Jest ich kilka
grup, które to mogą być przyjmowane codziennie albo raz w tygodniu, raz na miesiąc czy raz na sześć miesięcy. Jest lek w formie zastrzyku przyjmowanego raz na pół roku. Leki którymi dysponujemy są skuteczne. Koszt leczenia jest porównywalny, niezależnie czy bierzemy tabletkę codziennie przez pół roku, czy raz na pół roku., zmniejszają szansę na wystąpienie złamań osteoporotycznych. Najlepszy preparat dobierze specjalista reumatolog.

Czy warto zażywać witaminę D3 profilaktycznie?
Najlepiej i najtaniej dostarczać ją sobie w pokarmach. Warto skonsultować z lekarzem rodzinnym czy nie potrzebna nam dodatkowa suplementacja. Profilaktycznie, zwłaszcza zimą można rozważyć
zażywać witaminę D3, ale jak wszelkie przyjmowanie leków, powinno odbywać się to pod kontrolą
lekarza rodzinnego. Przypominam, że witamina D3 należy do witamin, które można przedawkować.

Czy przy znacznej osteoporozie warto jeszcze pić mleko?
Jak najbardziej, bo zawiera sole wapnia. Zwłaszcza gdy przekroczymy 50-60 lat, mleko jest cennym
pokarmem, bo stosunkowo łatwo przyswajalnym. Powinno być o możliwe najmniejszej zawartości
tłuszczu, i zaleca się wypijać co najmniej litr dziennie. Osoby, które nie mogą pić mleka, powinny
dostarczać wapń w postaci jogurtów, kefirów i sera,. Bez dostarczenia w mleku wapnia i witaminy D3, leczenie osteoporozy będzie znacznie mniej efektywne. Jeśli w ogóle skuteczne.4

Jakie są inne powikłania osteoporozy, oprócz złamań?

Powikłania wynikające ze złamania to w następowej konieczności unieruchomienie zaniki mięśniowe, odleżyny, zatorowość płucna, większa podatność na infekcje. Te powikłania o których wspominaliśmy powyżej szczególnie u osób starszych powodują zgony w 20%
Trzeba też pamiętać, że każde złamanie jest bardzo ważnym czynnikiem prognozującym następne
złamania.

Pytanie nadesłane przez czytelnika „Gazety Współczesnej”: „Z powodu osteoporozy mam
praktycznie nieruchome barki, nie mogę ruszać rękami ani w górę, ani na boki. Czy w moim
przypadku można wstawić endoprotezy barków? Czy ktoś w Polsce wykonuje takie zabiegi?”

Myślę, że doszło do nieporozumienia – chyba nie chodzi o osteoporozę ale o chorobę zwyrodnieniową stawów - nazywaną także osteoartrozą. 5 pierwszych liter w obu nazwach jest taka sama i stąd prawdopodobnie nieporozumienie. A odpowiadając na pytanie: tak można, takie zabiegi są wykonywane w Polsce a nawet w Białymstoku. Lekarz specjalista z poradni ortopedycznej pokieruje do właściwego ośrodka.

Jaka jest pana opinia o wertebroplastyce?
To bardzo dobra metoda: polegająca na cementowaniu kręgosłupa przezskórnie. Cement podawany
jest do zniszczonego trzonu kręgu przez zastrzyk. Można dzięki temu odbudować cały zniszczony
przez złamania osteoporytyczne lub inny proces chorobowy trzon kręgu. W efekcie nie będzie bólu,
spowodowanego zapadnięciem się kręgu, poprawi się ruchomość a kręgosłup będzie mocniejszy.
Czy odchudzanie wpływa na stan kości?
To zależy z jakiej wartości się zaczyna. Jeśli jest to np. kobieta o prawidłowej masie ciała, która chce
stracić szybko 10 kg, może to być niebezpieczne. Ale gdy mamy osobę z nadwagą, która ma BMI
powyżej 30,(świadczy to o otyłości), odchudzanie jest jak najbardziej wskazane. Przy okazji
pamiętajmy, że długo i zdrowo żyją najczęściej osoby szczupłe.

Co to jest osteopenia?
To stwierdzana na podstawie badania densytometrycznego obniżona wartość masy kostnej, ale
jeszcze nie osteoporoza. To idealny moment do przeanalizowania czynników ryzyka osteoporozy,
zwiększenia aktywności ruchowej, poprawienia diety. Zazwyczaj nie wymaga leczenia za pomocą
leków. Jak będziemy systematyczni i cierpliwi w tych działaniach, osteoporoza przestanie nam
zagrażać.
źródło: http://www.umb.edu.pl/photo/pliki/aktualnosci/osteoporoza_ssierakowski.pdf
 


04.09.2014
Jaskra
Poważna choroba oczu, która doprowadza do zaniku pola widzenia... Cierpi na nią około 
60 milionów ludzi na całym świecie, natomiast z badań WHO wynika, że 6 milionów osób 
na skutek tej choroby jest całkowicie niewidomych. Jak sobie radzić z jaskrą? Jak ją rozpoznać?

Jaskra to choroba oczu prowadząca do postępującego i nieodwracalnego uszkodzenia nerwu
wzrokowego i komórek zwojowych siatkówki i co za tym idzie pogorszenia lub utraty wzroku.
Głównym czynnikiem powodującym uszkodzenie nerwu wzrokowego w jaskrze jest nadmierny wzrost
ciśnienia wewnątrz gałki ocznej.

Przyczyny rozwoju jaskry
Nie do końca wyjaśnione są przyczyny powstania tej choroby, natomiast wyróżnia się czynniki
ryzyka sprzyjające rozwojowi choroby:
-Wiek powyżej 45 lat
-Wywiad rodzinny w kierunku jaskry - dziedziczność
-Pochodzenie rasowe (osoby afrykańskiego pochodzenia są bardziej narażone na tę chorobę)
-Osoby chorujące na cukrzycę, miażdżycę
-Nadciśnienie lub niedociśnienie
-Krótkowzroczność (wysoki stopień krótkowzroczności)
-Wcześniejsze uszkodzenia i zabiegi chirurgiczne na oku
-Dalekowzroczności (nadwzroczność)
-Chroniczne stosowanie sterydów (ogólne i miejscowe)
-Długotrwały stres
-Częste bóle głowy: migreny
-Objawy nisko skurczowe: zimne ręce i stopy

Przyczyny powstawania jaskry:

Mechaniczna - w oku jest stale wytwarzana ciecz wodnista, która utrzymuję napięcie gałki
ocznej.Owa ciecz uwalnia się z gałki ocznej w miejscu zwanym kątem przesączenia, natomiast jeśli
taka czynność jest nie możliwa ponieważ na terenie odpływu znajduję się jakaś przeszkoda, ciecz
gromadzi się w oku i wzrasta wtedy ciśnienie śródgałkowe. Taka sytuacja doprowadza do 

mechanicznego ucisku na włókna nerwowe,a w konsekwencji do zaniku nerwu wzrokowego.
Naczyniowa - do zaniku nerwu wzrokowego może dojść na skutek nieprawidłowego funkcjonowania
naczyń krwionośnych, które dostarczają do nerwu potrzebne substancję odżywcze i tlen. Jeśli 

naczynia krwionośne są zwężone z powodu zmian miażdżycowych lub są w stałym skurczu nie 
odprowadzają do nerwu wzrokowego potrzebnej ilości substancji odżywczych, co doprowadza 
do chronicznego niedokrwienia nerwu, a w konsekwencji do utraty wzroku.

Objawy, diagnostyka i rodzaje jaskry
Objawy Jaskry zależne są od budowy kąta przesączenia, a także od typu choroby.
Ogólnymi czynnikami składającymi się na objawy choroby to:
-częste poranne bóle migrenowe,
-odczuwalne wypychanie oka,
-okresowe zaczerwienienie oczu,
-zawroty głowy,
-występowanie mdłości,
-widzenie tęczowych plam,
-bóle oczu,
-zamglenie widzenia,
-wymioty,
-źrenica dość szeroka i sztywna,
-bóle oka często nad oczodołami,
-łzawienie,
-skurcz powiek,
-częste zapalenie spojówek.
Aby zapobiec rozwojowi choroby ważne jest wykonywanie badań.
By rozpoznać zagrożenie jaskrą wystarczy dokładny wywiad lekarski i określenie czynników ryzyka.
Następnie są wykonywane badania, które pozwolą
określić typ jaskry i jej dokładniejszy rozwój:
-pomiar ciśnienia wewnątrz gałkowego
-badanie dna oka i nerwu wzrokowego wziernikiem
-gonioskopię (badanie kąta przesączania)
-komputerowe pole widzenia.

Jeśli wyżej wymienione badania są nie wystarczające, lekarze okuliści przeprowadzają badania
pogłębiające czyli:
-HRT (tomografię laserową nerwu wzrokowego)
-GDX (polarymetrię laserową włókien nerwowych siatkówki)
-Pachymetrię (ultradźwiękowy pomiar grubości rogówki)
Po wstępnych badaniach można określi rodzaj choroby i zastosować odpowiednie leczenie do
danego typu.

Wyróżnia się kilka rodzajów Jaskry:
-jaskra z otwartym kątem przesączania
-jaskra wrodzona dzieci do 3 r. życia
-jaskra z zamkniętym kątem przesączenia
-jaskra prosta
-jaskra z normalnym ciśnieniem śródgałkowym
-jaskra wtórna
-jaskra ostra
-jaskra podostra
-jaskra barwnikowa
Gdy lekarz prowadzący rozpoznał chorobę lub zagrożenie, pacjent powinien być w takim przypadku
pod stałą opieką okulisty, który regularnie będzie wykonywał wyżej wymienione badania w celu
określenia,czy następuję progresja choroby, czyli pogorszenie stanu zdrowia. W jaskrze już 

rozpoznanej najważniejsze badania, poza rutynowym pomiarem ciśnienia wewnątrz gałkowego, 
to komputerowe pole widzenia, HRT i GDX.

Leczenie
Jaskra jest chorobą nieuleczalną, dlatego tak ważne są badania, które pozwolą na wczesne wykrycie
choroby.
Istotą i celem leczenia jaskry jest jej zatrzymanie, możliwie na jak najwcześniejszym etapie, zanim
wystąpią duże ubytki w polu widzenia.

Ubytków tych nie da się już cofnąć, ale można próbować zahamować ich postęp. Leczenie jak
i objawy również zależne są od rodzaju jaskry. W jaskrze z otwartym kątem przesączenia stosuje się
tzw. betablokery, czyli specjalne krople do oczu. Natomiast w przypadku jaskry z zamykającym kątem
przesączenia stosowane są przede wszystkim leki zwężające źrenice. Regularnie przyjmowane leki
powinny wystarczyć aby zatrzymać proces wyniszczenia nerwu wzrokowego. Jednak w nie których
przypadkach należy poddać się zabiegom chirurgicznym lub leczeniu laserem. Laseroterapia z reguły
wykonywana jest w jaskrze z wąskim zamykającym się katem przesączenia lub w przypadku gdy
leczenie zachowawcze(krople, leki) nie pomogły. Wykonuje się laserowe przecięcie chorego oka,
co powoduję likwidację przeszkody odpływu cieczy wodnistej. W jaskrze z otwartym katem
przesączenia wykonuje się najczęściej ambulatoryjnie tzw. trabekuloplastykę laserową.
Jeśli tego typu leczenie nie pomogło zatrzymać rozwój choroby wykonuje się metodę bardziej 

inwazyjną,czyli zabiegi chirurgiczne.
W jaskrze z zamkniętym kątem przesączenia wykonuje się zabieg wycięcia tęczówki lub najbardziej
popularny zabieg przy różnych postaciach jaskry, czyli tzw. trabekulektomia. Jest to wycięcie 

elementów kąta przesączenia, co ułatwia odpływ cieczy wodnistej z oka.
http://www.tel-med.pl/




03.08.2014
Tarczyca
Endokrynolodzy szacują, że nawet co piąty mieszkaniec naszego kraju może mieć zaburzenia
czynności tarczycy, z czego aż 50% chorych nie jest świadoma problemu. Zachorowalność stale 
wzrasta.
Jakie są prognozy na następne lata?
Zaburzenia w funkcjonowaniu tarczycy wpływają negatywnie na zdrowie i samopoczucie,
obniżając jakość życia. Problem tarczycy dotyczy przede wszystkim kobiet, które często mylą
objawy choroby z menopauzą czy procesem starzenia. Zmęczenie, skłonności do depresji i pogorszenie
sprawności umysłowej w przypadku niedoczynności oraz nerwowość, kołatania serca czy potliwość
przy nadczynności, mogą wydawać się niegroźne, ale nawet przewlekłe zmęczenie może być
objawem ukrytej choroby, która wymaga konsultacji z lekarzem i rozpoczęcia terapii.Tarczyca jest 

jednym z największych gruczołów dokrewnych, który wytwarza i wydziela do krwi
hormony trójjodotyroninę i tyroksynę. Hormony te sterują przemiana materii we wszystkich
narządach organizmu. Hormony tarczycowe mają wielokierunkowy wpływ na wzrost i rozwój
ustroju, metabolizm i przemianę materii. Żeby dobrze zrozumieć tarczycę warto poznać objawy
jej niedoczynności i nadczynności.

Niedoczynność tarczycy(łac. hypothyreosis, hypothyroidismus) - choroba ludzi i niektórych
zwierząt spowodowana niedoborem hormonów tarczycy, prowadzącym do spowolnienia
procesów metabolicznych.

Klasyfikacja choroby ze względu na przyczynę:
niedoczynność pierwotna - spowodowana uszkodzeniem gruczołu tarczycoweg, (zapalenia
tarczycy; totalne lub sub-totalne wycięcie tarczycy; po leczeniu jodem promieniotwórczym bądź
radioterapii; nadmierna podaż jodu lub jego niedobór; niedoczynność polekowa; wrodzona
niedoczynność tarczycy; defekty enzymatyczne syntezy hormonów tarczycy lub obwodowa
oporność na hormon tarczycy),

niedoczynność wtórna - będąca skutkiem niedoboru TSH (hormon tyreotropowy) wydzielanego
przez przysadkę; rzadko jako choroba izolowana, zwykle jako element zespołu niedoczynności
przysadki,

niedoczynność trzeciorzędowa - wynikająca z niedostatku tyreoliberyny (TRH) wytwarzanej
przez  komórki podwzgórza (guzy podwzgórza i okolicy; urazy głowy z przerwaniem ciągłości
szypuły przysadki),

Najczęstsze objawy:
-uczucie zmęczenia, osłabienia, senność, trudności w koncentracji, zaburzenia pamięci,
stany depresyjne,
-łatwe marznięcie, uczucie chłodu,
-przewlekłe zaparcia,
-sucha, zimna, blada, nadmiernie rogowaciejąca skóra (objaw brudnych kolan) - jako wyraz
zmniejszonego przepływu krwi i zahamowania czynności gruczołów łojowych i potowych,
-obrzęki podskórne,
-łamliwe włosy, czasem przerzedzenie brwi,
-zmieniony głos (pogrubienie strun głosowych),
-bradykardia zatokowa,
-ściszone tony i powiększona sylwetka serca,
-nieregularne miesiączkowanie

Diagnostyka i leczenie
W celu zdiagnozowania zaburzeń czynności tarczycy oznacza się w surowicy krwi poziomy
hormonów: TSH, fT3 i fTr, aby określić czy niedoczynność tarczycy jest pierwotna lub wtórna.
W pierwotnej niedoczynności tarczycy stężenie TSH jest wysokie, a stężenie fT3i Ft4 niskie.
Zwiększa się również stężenie cholesterolu całkowitego. We wtórnej niedoczynności tarczycy
stężenie TSh jest niskie, a stężenie cholesterolu całkowitego obniżone. Zawsze powinno być
również wykonane USG tarczycy.
O innych specjalistycznych badaniach decyduje lekarz endokrynolog.
Leczenie niedoczynności tarczycy opiera się na doustnym podawaniu preparatu hormonów
tarczycy, ponieważ w początkowym okresie leczenia niedoczynności tarczycy może dojść
do nasilenia objawów choroby wieńcowej, stąd terapię tą u osób w średnim wieku i starszym
należy zaczynać od niskich dawek hormonów.

Nadczynność tarczycy, hipertyreoza (łac. hyperthyreosis, hyperthyreidismus) - stan chorobowy
będący wynikiem nadmiernej produkcji hormonów tarczycy. Rzadziej nadczynność tarczycy
powstaje na skutek leczenia nadmiernymi dawkami hormonów tarczycy, zaburzeń w ich
obwodowym metabolizmie lub upośledzonej czynności wiążących je receptorów.

Rodzaje nadczynności tarczycy:
Choroba Gravesa-Basedowa - choroba z grupy chorób autoimmunologicznych.
Organizm zaczyna produkować immunoglobuliny klasy IgG, które naśladując fizjologiczne
działania hormonu tyreotropowego przysadki (TSH) pobudzając tarczycę do produkcji
hormonów tarczycy - tyroksyny i trójjodotyroniny. Obecność wymienionych przeciwciał i nadmiar
hormonów tarczycy we krwi powoduje wystąpienie objawów klinicznych.
Cechami charakterystycznymi jest obecność wola miąższowego i zmiany oczne. Choroba jest
najczęstszą postacią nadczynności tarczycy występującą u dzieci.
Wole guzkowe toksyczne - spowodowane są powstaniem w miąższu tarczycy guzka lub
guzków, które produkują hormony tarczycy, jednakże są autonomiczne czyli nie podlegają
fizjologicznej kontroli sprzężenia zwrotnego zależnego od TSH. Guzki prawie zawsze są łagodne.
jednakże w wyniku długotrwałego przebiegu mogą ulec przemianie złośliwej; nigdy nie występują
zmiany oczne.
Inne rzadkie przyczyny:
-nadczynność w przebiegu wole Hashimoto,
-guzy przysadki mózgowej wydzielające TSH,
-guzy trofoblastu,
-spożywanie nadmiernej ilości jodu (Jod-Basedow)
-zażywanie nadmiernych dawek hormonów tarczycy

Najczęstsze objawy:
-zwiększenie potliwości,
-nadpobudliwość,
-nietolerancja gorąca,
-kołatanie serca,
-duszność,
-uczucie osłabienia (często uczucie zmęczenia podczas chodzenia po schodach),
-ogólna niechęć do wysiłków fizycznych i intelektualnych,
-utrata masy ciała,
-wzmożony apetyt,
-drżenie rąk,
-wytrzeszcz oczu,
-ciepła i wilgotna skóra,
-nieregularne miesiączkowanie,
-bezsenność,
-zahamowanie wzrostu,
-powiększenie tarczycy (wole tarczycy),
-u dzieci - przyspieszenie wzrostu.

Leczenie:
-farmakologiczne preparatami przeciwtarczycowymi, które zaburzają wykorzystanie jodu do
produkcji hormonów oraz procesy nasilania działania hormonów w tkankach;
-radioterapia, poprzez podanie promieniotwórczego jodu niszczącego komórki najaktywniej
produkujące hormony, ponieważ to one magazynują najwięcej jodu;
-operacyjne, szczególnie przy dużym powiększeniu tarczycy, objawach ucisku na tchawicę
lub u młodych chorych.Wybór metody leczenia zależy od wielu czynników, ale w głównej mierze
od preferencji osoby chorej i decyzji lekarza, po to aby wybrana metoda terapii zapewniła
odpowiednią jakość życia i zadowolenie pacjenta.

http://www.tel-med.pl/

30.07.2014
Jak objawia się choroba Haschimoto?
Zaburzenia czynności tarczycy stanowią w dzisiejszych czasach bardzo poważny problem. Jedną z chorób tego narządu jest Hashimoto - schorzenie o podłożu autoimmunologicznym, często mylone z niedoczynnością tarczycy (będącą najczęściej następstwem owej choroby). Czym jest i jak się objawia Hashimoto?
Hashimoto należy do chorób opartych na autoagresji, czyli odpornościowej reakcji na komórki własnego ciała. Nasz układ immunologiczny zamiast bronić organizm przez bakteriami, wirusami, czy innymi "obcymi" ciałami, rozpoznaje komórki ciała jako obce i je niszczy. W chorobie Hashimoto układ odpornościowy atakuje komórki tarczycy, czego efektem jest zapalenie tej tkanki.
Na ryzyko zachorowania na Hashimoto najczęściej mają wpływ:
1.geny - predyspozycje zachorowania przekazywanie są z pokolenia na pokolenie. Jeśli w rodzinie stwierdzono choroby tarczycy, istnieje duże prawdopodobieństwo zachorowania na Hashimoto,
2.płeć - najczęściej Hashimoto jest diagnozowane u kobiet,
3.przemiany hormonalne - okres ciąży i już po porodzie, menopauza to czas, w którym zmiany w układzie hormonalnym są bardzo drastyczne, dlatego też jest to najczęstszy okres, gdy choroba daje o sobie znać,
4.zanieczyszczenia środowiska - dla tak wrażliwego organu, jak tarczyca, wszelkie chemikalia, metale ciężkie i syntetyczne substancje są czynnikami, które powodują zmiany w jej budowie,
5.przewlekłe infekcje - system odpornościowy jest wówczas zmuszany do nieustannej produkcji dużej ilości komórek obronnych, które mogą błędnie atakować komórki własnego ciała,
6.przewlekły stres, przemęczenie, problemy psychiczne. 

Hashimoto nie ma typowych objawów choroby. Symptomy, jakie możemy odczuwać, wynikają bezpośrednio z niedoczynności lub nadczynności tarczycy, spowodowanej przez autoimmunologiczne niszczenie komórek tarczycy. Objawy mogą również wynikać ze współistnienia innych chorób opartych na autoagresji. Przebieg choroby jest bardzo różnorodny, a symptomy można podzielić na: miejscowe (związane z przerostem tarczycy, podczas którego tworzą się tak zwane wole), bądź związane z niedoborem hormonów tarczycy.

Najczęściej jednak Hashimoto diagnozowane jest poprzez objawy typowe dla niedoczynności tarczycy, czyli:
-zmęczenie, senność,
-tycie,
-depresja,
-problemy z krążeniem, ciągłe uczucie zimna,
-częste infekcje,
-niestrawność,
-trudno gojące się rany,
-problemy dermatologiczne: sucha, łuszcząca się, blada skóra, suche włosy,
-opuchlizna twarzy,
-spowolnienie czynności serca,
-zaburzenia miesiączkowania, niepłodność,
-zaburzenia pamięci,
-zmienność nastrojów,
-bóle mięśni,
-podwyższony poziom cholesterolu we krwi.
http://www.tel-med.pl/pl/article/1/artykuly-medyczne/929/

20.07.2014
RZS- reumatoidalne zapalenie stawów
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS, gościec, dawna nazwa: gościec przewlekle postępujący) jest przewlekłą chorobą zapalną atakującą stawy i różne narządy. Najbardziej charakterystycznym jej objawem jest ból, sztywność oraz obrzęk stawów rąk i stóp, ale zapalenie może dotyczyć także innych stawów. Nieleczona choroba prowadzi najczęściej do zniszczenia stawów i ciężkiej niesprawności, a także do uszkodzenia wielu narządów i przedwczesnego zgonu. Wczesne zastosowanie skutecznego leczenia hamuje postęp choroby, zapobiega jej powikłaniom i umożliwia normalne funkcjonowanie.
Przyczyny RZS
Istotą choroby jest proces zapalny rozpoczynający się wewnątrz stawu. Nieznany czynnik stymuluje błonę maziową wyścielającą staw do odpowiedzi zapalnej. Dochodzi do jej powiększania się i niszczenia przylegających struktur (chrząstki, kości, więzadeł, ścięgien). Przejawami tego są początkowo ból i obrzęk, a następnie nieodwracalne zniszczenie i utrata ruchomości stawu. Uszkodzenie chrząstki i innych struktur stawu przez proces zapalny sprzyja powstawaniu wtórnych zmian zwyrodnieniowych.
Przyczyny RZS nie zostały w pełni poznane. Najprawdopodobniej do rozwoju choroby konieczne jest współistnienie wielu czynników. Najważniejsze z nich to:
obciążenie dziedziczne – istnieje predyspozycja do występowania RZS u osób blisko spokrewnionych, ale sam czynnik genetyczny nie wywołuje choroby - tak więc obecność RZS u rodzica nie oznacza, że choroba wystąpi u dzieci, jednak ryzyko jej wystąpienia jest u nich 2–5 razy większe
defekt układu odpornościowego – prowadzi do błędnego rozpoznawania własnych tkanek jako „wroga” i produkowania autoprzeciwciał mających na celu ich niszczenie; zidentyfikowano kilka genów odpowiedzialnych za ten proces (m.in. geny zgodności tkankowej HLA DRB1)
płeć – kobiety chorują około 3 razy częściej niż mężczyźni
zakażenie – podejrzewa się rolę niektórych bakterii i wirusów w inicjowaniu odpowiedzi zapalnej
palenie papierosów – zwiększa ryzyko zachorowania i powoduje jego cięższy przebieg
stres – u niektórych pacjentów choroba rozpoczyna się po przeżyciu silnego stresu.
Jak często występuje reumatoidalne zapalenie stawów?
W krajach rozwiniętych na reumatoidalne zapalenie stawów choruje około 1 na 100 osób, trzykrotnie więcej kobiet niż mężczyzn. Choroba z reguły ujawnia się między 30. a 50. rokiem życia u kobiet (chociaż może wystąpić zarówno wcześniej lub później), natomiast u mężczyzn częstość jej występowania zwiększa się z wiekiem.
Jak się objawia reumatoidalne zapalenie stawów?
U większości chorych RZS rozwija się podstępnie. Może minąć kilka tygodni, a nawet miesięcy, zanim dolegliwości staną się na tyle dokuczliwe, że skłonią do szukania pomocy lekarskiej. Rzadziej mamy do czynienia z nagłym rozwojem choroby, w ciągu kilku lub kilkunastu dni. Na początku często pojawiają się objawy „ogólne” przypominające grypę, takie jak uczucie osłabienia, stan podgorączkowy, ból mięśni, utrata apetytu a także zmniejszenie masy ciała. Mogą one wyprzedzać objawy „stawowe” lub im towarzyszyć. W przebiegu choroby mogą również wystąpić objawy zajęcia innych narządów.
Charakterystyczne objawy RZS
Stawy
Choroba typowo atakuje te same miejsca po obu stronach ciała. Początkowo są to drobne stawy rąk i stóp, a w miarę postępu choroby wiele innych stawów. Nietypowym (ale możliwym) początkiem choroby jest zapalenie jednego dużego stawu (np. kolanowego lub barkowego) albo wędrowanie choroby po wielu stawach. Objawy zapalenia stawów to:
ból i sztywność – najbardziej uciążliwe po obudzeniu się lub po okresie nieruszania stawem, gdy dochodzi do nagromadzenia płynu zapalnego i obrzęku tkanek; charakterystyczna jest sztywność poranna, która w RZS trwa zwykle ponad godzinę,
obrzęk – jest wynikiem rozrostu błony maziowej tworzącej tzw. łuszczkę, może mu towarzyszyć wysięk spowodowany nadprodukcją płynu stawowego o charakterze zapalnym,
tkliwość stawu na ucisk – charakterystyczny jest na przykład bolesny uścisk dłoni przy podawaniu ręki choremu na RZS,
ograniczenie ruchomości – zajęty staw traci zdolność do wykonywania pełnego zakresu ruchów; a jeśli dojdzie do uszkodzenia struktur stawu w wyniku zapalenia i wtórnych zmian zwyrodnieniowych, upośledzenie funkcji stawu staje się nieodwracalne,
deformacja stawów – jest konsekwencją długo trwającej choroby; (ryc. typowe deformacje stawów w RZS).
Zmiany pozastawowe
Reumatoidalne zapalenie stawów jest chorobą systemową, atakującą nie tylko stawy, ale również wiele narządów (zwłaszcza postać długotrwała, o ciężkim przebiegu). Oprócz względnie częstych zmian łagodnych, takich jak guzki reumatoidalne czy zespół suchości, bardzo rzadko mogą wystąpić ciężkie powikłania prowadzące do przedwczesnego zgonu (np. udar mózgu czy zawał serca).
Guzki reumatoidalne – bezbolesne guzki podskórne, najczęściej zlokalizowane w okolicy łokci, stawów rąk oraz w innych miejscach narażonych na ucisk; mogą też powstawać w narządach wewnętrznych.
Miażdżyca – jej przyspieszony rozwój jest wynikiem aktywacji procesów zapalnych; powikłania miażdżycy są główną przyczyną przedwczesnego zgonu u osób z RZS; u chorych tych ryzyko wystąpienia zawału i niewydolności serca, nagłego zgonu sercowego czy udaru mózgu jest 2–3-krotnie większe niż u osób zdrowych
Serce – oprócz choroby niedokrwiennej serca i zawału wynikających z rozwoju miażdżycy może wystąpić: zapalenie osierdzia, kardiomiopatia, uszkodzenie zastawek serca – objawami tych chorób są: ból w klatce piersiowej, duszność i zmniejszona tolerancja wysiłku.
Naczynia – zapalenie naczyń jest rzadkim, ale poważnym powikłaniem RZS, prowadzącym do niedokrwienia różnych narządów wewnętrznych; może się również pojawić owrzodzenie opuszek palców i skóry.
Płuca – RZS sprzyja m.in. zapaleniu opłucnej i śródmiąższowemu zapaleniu płuc; choroby te powodują suchy kaszel, duszność i ból w klatce piersiowej.
Osteoporoza – zarówno RZS, jak i stosowane w jego leczeniu steroidy znacznie przyspieszają rozwój osteoporozy; ważne jest odpowiednio wczesne rozpoczęcie leczenia zmniejszającego ryzyko wystąpienia złamań kości.
Oczy – częstym objawem jest zespół suchości wywołany zapaleniem spojówek, dla którego charakterystyczne jest uczucie piasku lub ciała obcego pod powiekami; rzadziej dochodzi do zajęcia innych struktur oka i problemów z widzeniem.
Nerwy – często występuje tzw. zespół kanału nadgarstka; rzadkim, ale groźnym powikłaniem jest ucisk na rdzeń kręgowy spowodowany podwichnięciem kręgów w odcinku szyjnym kręgosłupa – jego objawy to ból głowy, zaburzenia czucia (drętwienie, mrowienie, osłabienie czucia bólu) i osłabienie lub niedowład kończyn. Jest to stan wymagający pilnego kontaktu z lekarzem.
Nerki – zarówno sama choroba, jak i stosowane leki mogą uszkadzać nerki; ważne są regularne badania kontrolne funkcji nerek.
Zaburzenia hematologiczne – w przebiegu długotrwałej choroby często występuje umiarkowana niedokrwistość (anemia), a także nieprawidłowa liczba białych krwinek. Dla zaostrzeń choroby charakterystyczne jest zwiększenie liczby płytek krwi. Częściej występuje powiększenie węzłów chłonnych i śledziony. RZS zwiększa podatność na zakażenia oraz ryzyko rozwoju chłoniaków.
Co robić w razie wystąpienia objawów RZS?
Jeżeli pojawi się ból i obrzęk stawów, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Osoby z podejrzeniem RZS powinny znaleźć się pod opieką reumatologa. Szybkie rozpoznanie decyduje o skuteczności leczenia, a jeśli rozpocznie się ono odpowiednio wcześnie istnieje nawet szansa na trwałe wycofanie się choroby.
W przebiegu RZS może dojść do wystąpienia powikłań wymagających pilnej interwencji lekarskiej. Najczęściej można im zapobiegać i skutecznie je leczyć. Zapoznaj się z objawami, które wskazują na wystąpienie powikłań RZS (patrz: wyżej).
Ważne
Pilnie skontaktuj się ze swoim lekarzem, jeśli wystąpi u Ciebie:
zaostrzenie choroby (nasilenie bólu, sztywności i obrzęku stawów, stany podgorączkowe, osłabienie, zmniejszenie masy ciała) – wymaga intensywniejszego leczenia, aby jak najszybciej stłumić aktywność choroby
jakiekolwiek objawy zakażenia, np. gorączka, kaszel, ból gardła, pieczenie przy oddawaniu moczu, osłabienie, uczucie rozbicia – chorzy na RZS mają zmniejszoną zdolność do walki z zakażeniami (wymagają one szybkiego i skutecznego leczenia)
miałeś(-aś) wykonaną niedawno punkcję stawu, po której wystąpiło znaczne nasilenie bólu, obrzęk i wzmożone ocieplenie stawu lub gorączka – mogą to być objawy zakażenia stawu wymagające szybkiego leczenia; bólem stawu, który mija w ciągu doby po wykonaniu punkcji, nie należy się niepokoić (przez ten czas trzeba unikać obciążania stawu)
kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej, zmniejszona tolerancja wysiłku – wymagają pilnej diagnostyki w kierunku chorób płuc i serca współistniejących z RZS
jakiekolwiek objawy neurologiczne (np. zaburzenia czucia, osłabienie lub niedowład kończyn, silny ból głowy, zaburzenia widzenia) – mogą być objawem udaru mózgu lub ucisku na struktury nerwowe
ból brzucha, ciemno zabarwiony stolec (lub z domieszką krwi) – mogą to być objawy choroby wrzodowej i krwawienia do przewodu pokarmowego, które są powikłaniem leczenia niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi.
Niezwykle ważne jest również poinformowanie lekarza o planowanej ciąży (dotyczy to zarówno kobiet, jak i mężczyzn). Reumatoidalne zapalenie stawów nie jest przeciwwskazaniem do zajścia w ciążę (a u większości kobiet w czasie jej trwania występuje przejściowa remisja choroby), należy ją jednak zaplanować, aby dostatecznie wcześnie zmodyfikować leczenie, gdyż większość leków może uszkadzać dziecko.
W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie?
Lekarz rozpoznaje reumatoidalne zapalenie stawów na podstawie współistnienia charakterystycznych objawów z wynikami badań laboratoryjnych i obrazowych. Dotychczas stosowane kryteria RZS pochodziły z 1987 r. i były spełnione dopiero w rozwiniętej chorobie (oznacza to, że pewne rozpoznanie można było ustalić dopiero po dłuższej obserwacji). W 2010 r. opracowano nowe kryteria (ACR/EULAR), dzięki którym można rozpoznać RZS już na wstępnym etapie choroby i rozpocząć leczenie, zanim dojdzie do nieodwracalnej destrukcji stawów.
Badania laboratoryjne
Badania laboratoryjne służą do rozpoznawania RZS, prognozowania ciężkości choroby i kontroli jej przebiegu.
RF (czynnik reumatoidalny) stwierdza się u 70–80% chorych (tzw. seropozytywna postać RZS); RF wykrywa się jednak również u zdrowych osób oraz w innych chorobach reumatycznych.
Anty-CCP (przeciwciała przeciwko cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi) – ich zaletą jest to, że występują niemal wyłącznie w RZS; mogą pojawić się wcześniej niż objawy choroby oraz u osób z seronegatywną postacią RZS.
Duże miano RF i anty-CCP wskazuje na ciężką postać choroby, z szybką destrukcją stawów i wystąpieniem zmian pozastawowych.
Podwyższone wskaźniki zapalne, np. OB, CRP, oraz zmiany w morfologii krwi – służą m.in. do oceny aktywności choroby.
Lekarz może wykonać również inne badania krwi, moczu lub płynu stawowego w celu wykluczenia innych chorób stawów oraz oceny funkcjonowania różnych narządów wewnętrznych (np. nerek, wątroby).
Badania obrazowe
W przypadku podejrzenia RZS wykonuje się zdjęcia radiologiczne (RTG) rąk i stóp oraz ewentualnie innych zajętych stawów. Typowe dla RZS zmiany radiologiczne to obrzęk tkanek miękkich i zmniejszenie gęstości kości w okolicy stawu, obecność ubytków kostnych, zwężenie szpar stawowych, a na dalszym etapie zniekształcenie stawów.
Na początku choroby przydatne są: rezonans magnetyczny i ultrasonografia, które mogą wykazać zmiany zapalne wcześniej niż RTG. W niektórych przypadkach (np. przy ocenie kręgosłupa szyjnego) pomocna jest tomografia komputerowa.
Jakie są metody leczenia RZS?
Metody leczenia RZS w ostatnich latach znacznie się zmieniły w związku z pojawieniem się nowych skutecznych leków. Obecnie kładzie się nacisk na jak najszybsze zastosowanie leku modyfikującego przebieg choroby (LMPCh). Coraz częściej pozwala to na osiągnięcie remisji (czyli stanu, w którym nie ma objawów choroby ani cech jej aktywności w badaniach laboratoryjnych i obrazowych) lub jej małej aktywności. Niestety początek RZS jest często podstępny i nierzadko mija kilka miesięcy, aż wdroży się odpowiednie leczenie – dlatego nie zwlekaj z udaniem się do lekarza, jeśli wystąpią u Ciebie objawy zapalenia stawów!
Skuteczne leczenie RZS oznacza ustąpienie objawów choroby, dobrą jakość życia oraz zachowanie sprawności. Oprócz podstawowego w tej chorobie leczenia farmakologicznego ważne jest wczesne rozpoczęcie rehabilitacji, a w niektórych przypadkach leczenie chirurgiczne. O tym, które dokładnie leki zastosować, decyduje reumatolog po uwzględnieniu stopnia ciężkości choroby, jej aktywności (najczęściej za pomocą wskaźnika DAS 28), wskaźników rokowniczych i przeciwwskazań do stosowania niektórych leków (np. choroby wątroby, nerek, gruźlicy). Ważne jest opracowanie z lekarzem efektywnego planu postępowania – wiąże się to z regularnymi wizytami oraz wykonywaniem badań laboratoryjnych oceniających skuteczność i ewentualne działania uboczne stosowanych leków.
Leczenie farmakologiczne
Leki modyfikujące przebieg choroby (LMPCh) odgrywają podstawową rolę w leczeniu RZS, ponieważ nie tylko łagodzą objawy, ale przede wszystkim hamują niszczenie stawów, pozwalając na zachowanie sprawności i normalne funkcjonowanie w życiu codziennym. Powinno się je zastosować możliwie najwcześniej po ustaleniu rozpoznania, aby zapobiec powstaniu nieodwracalnych zmian w stawach. Leki te nie zapewniają jednak pełnego wyleczenia – po ich odstawieniu choroba z reguły nawraca. Wyróżnia się LMPCh „niebiologiczne (syntetyczne)” oraz „biologiczne”. 
Początkowy efekt działania tych leków pojawia się po pewnym czasie, z reguły po 1–2 miesiącach (pełny po upływie 3–6 miesięcy). Metotreksat jest lekiem pierwszego wyboru w RZS, ma on dużą skuteczność i z reguły jest dobrze tolerowany (wiele działań niepożądanych ma charakter przejściowy).
Od kliku lat w leczeniu RZS coraz powszechniej stosuje się tzw. leki biologiczne uzyskiwane za pomocą technik inżynierii genetycznej, które skierowane są przeciwko czynnikom zaangażowanym w proces zapalny. Wyróżnia się kilka typów leków biologicznych, zależnie od ich docelowego miejsca działania (m.in. TNF, Il-1, Il-6, limfocyty T lub B).
W leczeniu RZS najczęściej stosuje się:
adalimumab
etanercept
infliksymab
certolizumab
golimumab
abatacept
tocilizumab
Efekt działania tych leków jest zauważalny nieco szybciej, najczęściej w ciągu 2–6 tygodni. Mogą być stosowane osobno lub w skojarzeniu z lekami syntetycznymi (najczęściej z metotreksatem). Leki biologiczne są zarezerwowane dla pacjentów, u których nie udaje się uzyskać odpowiedniej kontroli choroby mimo stosowania maksymalnych tolerowanych dawek leków syntetycznych, rzadziej jako wstępne leczenie osób z dużą aktywnością choroby i czynnikami złego rokowania.
Glikokortykosteroidy szybko zmniejszają objawy zapalenia stawów i hamują proces ich niszczenia, dlatego często stosuje się je na początku choroby (zanim zacznie działać podstawowy LMPCh) oraz w jej zaostrzeniach. Ze względu na wiele działań niepożądanych powinno się dążyć do jak najszybszego zmniejszenia dawki steroidu i stosowania go przez jak najkrótszy czas. Steroidy można również podawać bezpośrednio do wnętrza chorego stawu
Niesteroidowe leki przeciwzapalne – zmniejszają objawy zapalenia stawów, ale nie hamują postępu choroby, dlatego stosowane są wyłącznie jako leki wspomagające w walce z bólem i sztywnością stawów. Wykazują wiele działań ubocznych, takich jak krwawienie z przewodu pokarmowego, uszkodzenie nerek i zwiększone ryzyko wystąpienia chorób serca. Nigdy nie bierz więcej niż jednego leku z tej grupy i nie przekraczaj zaleconych dawek.
Leki przeciwbólowe, takie jak paracetamol i opioidy, stosuje się, jeśli mimo pełnego leczenia podstawowego utrzymują się dolegliwości bólowe.
Leczenie niefarmakologiczne
U wszystkich chorych oprócz stosowania leków bardzo ważne są:
wsparcie psychiczne – pamiętaj, że choroba, która często wiąże się z bólem i niesprawnością, może również wywoływać frustrację, poczucie uzależnienia od innych, a nawet depresję, dlatego nie wahaj się szukać wsparcia psychicznego u bliskich oraz w poradniach specjalistycznych; niektóre metody (np. biofeedback i terapia behawioralna) są bardzo efektywne w kontrolowaniu objawów choroby i poprawiają samoocenę
odpoczynek – zmęczenie jest częstym objawem RZS, zwłaszcza w jej aktywnym okresie; pozwól sobie na odpoczynek – krótkie drzemki w ciągu dnia pomogą Ci odzyskać energię i dają ulgę chorym stawom
ćwiczenia – chorzy na RZS często rezygnują z jakiejkolwiek aktywności fizycznej, co prowadzi do zmniejszenia ruchomości stawów, przykurczów i osłabienia siły mięśniowej; regularna aktywność fizyczna zapobiega niektórym niekorzystnym zmianom w stawach, a nawet je odwraca; wskazane są ćwiczenia zwiększające zakres ruchu i wzmacniające mięśnie (pomogą zachować ruchomość i stabilność stawów) oraz ćwiczenia poprawiające ogólną wydolność (np. chodzenie, pływanie, jazda na rowerze); program ćwiczeń powinien być opracowany przez rehabilitanta i dopasowany indywidualnie do każdego pacjenta, zależnie od stopnia zaawansowania choroby, kondycji danej osoby i współistniejących chorób
Ważne
Od ćwiczeń fizycznych należy się wstrzymać w trakcie zaostrzenia objawów choroby; pamiętaj, że im wcześniej zaczniesz ukierunkowaną rehabilitację, tym łatwiej będzie zapobiec zniekształceniu i niesprawności stawów.
fizykoterapia – różne techniki, takie jak krioterapia, ultradźwięki, masaże i balneoterapia, pomagają zmniejszyć ból i zapalenie stawów oraz rozluźnić układ mięśniowy; ich zastosowanie wymaga dokładnej oceny stanu zdrowia i rozważenia ewentualnych przeciwwskazań
zaopatrzenie ortopedyczne pomaga odciążyć chore stawy i poradzić sobie z niesprawnością – należą do niego laski, kule, chodziki, fotele inwalidzkie pomagające w poruszaniu się, stabilizatory na ręce, kolana i stawy skokowe (tzw. ortezy) pomagające utrzymać prawidłowe położenie stawów, wkładki ortopedyczne do butów poprawiające budowę stopy i odciążające stawy nośne przy chodzeniu
dostosowanie otoczenia do niesprawności, np. specjalnie dostosowane sprzęty kuchenne, meble, uchwyty pomagające przy wstawaniu, przystosowany samochód – pomogą wykonywać czynności życia codziennego
odpowiednia dieta – chodzi tu o utrzymanie prawidłowej masy ciała; unikaj zarówno nadwagi i otyłości (które zwiększają obciążenie stawów oraz przyspieszają rozwój miażdżycy), jak i niedożywienia (które osłabia organizm i prowadzi do zaników mięśni); ważne jest również dostarczenie kościom odpowiedniej ilości wapnia i witaminy D, gdyż RZS znacznie przyspiesza rozwój osteoporozy
zaprzestanie palenia, które zwiększa ryzyko zachorowania i ciężkiego przebiegu choroby.
Leczenie miejscowe
Leczenie miejscowe reumatoidalnego zapalenia stawów dotyczy bezpośrednio zajętego stawu.
Wykonuje się:
punkcję stawu w celu odbarczenia go z nagromadzonego płynu zapalnego i podania do wnętrza leków przeciwzapalnych (steroidów)
zabiegi usuwające zmienioną błonę maziową (tzw. synowektomie) – są różne sposoby ich wykonywania: chirurgiczne, chemiczne (poprzez podanie substancji niszczącej błonę maziową) lub z użyciem radioizotopu
różnego rodzaju zabiegi korekcyjno-rekonstrukcyjne, mające na celu poprawę budowy i funkcjonowania zniekształconych stawów
endoprotezowanie, czyli zastępowanie zniszczonego stawu sztuczną protezą
artrodezę, polegającą na całkowitym usztywnieniu stawu, dzięki czemu eliminuje się ból
odbarczanie zespołu cieśni kanału nadgarstka, który często towarzyszy RZS.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie RZS?
Obecnie wyleczenie RZS, czyli brak choroby bez konieczności stosowania leków, zdarza się bardzo rzadko. Zazwyczaj po odstawieniu LMPCh choroba nawraca. Dostępne metody leczenia coraz częściej pozwalają na uzyskanie remisji choroby i normalne funkcjonowanie. Niestety u części pacjentów (ok. 10–20%) pomimo leczenia choroba ulega nasileniu. Do remisji często dochodzi u kobiet w ciąży, choroba najczęściej ulega jednak zaostrzeniu w ciągu 3 miesięcy po porodzie.
RZS nadal związane jest z częstym ograniczeniem sprawności – szacuje się, że po 5 latach zdolność do pracy traci około połowa chorych, a po 10 latach prawie wszyscy. Chorzy żyją kilka lat krócej w porównaniu z populacją ogólną, głównie z powodu powikłań miażdżycy. Prawdopodobnie dzięki wcześniejszemu wykrywaniu RZS i coraz skuteczniejszemu leczeniu statystyki te w przyszłości ulegną poprawie.
Co należy robić po zakończeniu leczenia?
RZS jest chorobą przewlekłą, wymagającą stałej kontroli reumatologicznej. Na początku choroby oraz w okresie jej zaostrzeń konieczne są częste wizyty u lekarza (średnio co 1–3 miesiące), aby ustalić odpowiednie dawki leków i uzyskać remisję choroby. W stabilnym okresie wizyty mogą być rzadsze (z reguły co pół roku).
Aktywność oraz postęp choroby ocenia się na podstawie stopnia nasilenia objawów klinicznych (liczba zajętych stawów, ocena nasilenia bólu, skale oceniające jakość życia) oraz wyników badań laboratoryjnych (OB, CRP, morfologia krwi) i obrazowych (RTG rąk i stóp). Ważne jest również wykrywanie działań niepożądanych leków, m.in. ocena funkcji nerek, wątroby i szpiku kostnego, oraz okresowe badania w kierunku chorób współistniejących (USG jamy brzusznej, RTG klatki piersiowej, mammografia, kontrola ginekologiczna). Ze względu na przyspieszony rozwój miażdżycy konieczna jest ocena ryzyka sercowo-naczyniowego, a w razie konieczności odpowiednia profilaktyka i leczenie.
Trzeba również pamiętać o odpowiednio wczesnym leczeniu osteoporozy, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia złamań kości. Oprócz wizyt u reumatologa pacjent powinien uczestniczyć w ukierunkowanych zajęciach rehabilitacyjnych i wykonywać zalecone ćwiczenia w domu.
Co robić, aby uniknąć zachorowania na reumatoidalne zapalenie stawów?
Niestety, obecnie nie można zapobiec wystąpieniu RZS, ale odpowiednio wczesne wykrycie i leczenie choroby pozwala na coraz częstsze uzyskanie długotrwałej remisji.


15.06.2014
Zmęczenie w stwardnieniu rozsianym (SM)
Zmęczenie można zdefiniować jako subiektywnie odczuwany brak energii względnie uczucie wyczerpania. U około 70% chorych na stwardnienie rozsiane, zmęczenie podawane jest jako jeden z trzech dominujących objawów chorobowych, a u części chorych (20-40%) jako główny objaw. Dane te nie są powszechnie znane, a problem zmęczenia w stwardnieniu rozsianym, bardzo istotny dla chorych na SM, często jest niedoceniany przez lekarzy pierwszego kontaktu a nawet specjalistów neurologów.
     Zmęczenie poza stwardnieniem rozsianym może występować w innych chorobach układu nerwowego lub chorobach dotyczących innych układów, a także okresowo u ludzi zdrowych. Istnieją podobieństwa, a także różnice między zmęczeniem u chorych na stwardnienie rozsiane a zmęczeniem pojawiającym się u osób zdrowych. W obydwu sytuacjach zmęczenie ulega nasileniu pod wpływem stresu, depresji (około 20% pacjentów z SM odczuwających zmęczenie ma depresję), czy też dłużej trwającej aktywności ruchowej. Jest też przeważnie bardziej nasilone w godzinach popołudniowych. Często wiąże się ze zmniejszoną motywacją do działania, utratą cierpliwości i potrzebą wypoczynku. Poprawa następuje zwykle po odpoczynku i śnie.
     Cechą wyróżniającą zmęczenie u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym jest jego znaczny wpływ na codzienną aktywność życiową. Zmęczenie w poważnym stopniu (większym niż u osób zdrowych) utrudnia wykonywanie obowiązków zawodowych, rodzinnych, udział w życiu społecznym.
     Charakterystyczną, wręcz unikalną cecha zmęczenia występującego u chorych z SM, jest pogorszenie występujące pod wpływem ciepła. U chorych z SM dobrze znany jest objaw Usthoffa polegający na wystąpieniu zaburzeń widzenia pod wpływem ciepła (np. gorąca kąpiel, prysznic), względnie wysiłku. Przyczyną pogorszenia w przypadku oddziaływania ciepła jest jego wpływ na przewodnictwo nerwowe w częściowo zdemielinizowanych włóknach nerwowych. Efektem jest wystąpienie bloku przewodnictwa nerwowego w przewężeniach Ranviera. Przeprowadzone badania wykazały wpływ ciepła na nasilenie zmęczenia u 69.92% badanych chorych.
     W ocenie stanu chorych ze zmęczeniem zwraca się uwagę na współistnienie bólu, zaburzeń snu, ewentualnych nowych objawów neurologicznych, dokonuje analizy stanu psychicznego oraz przeprowadza badania celem wykluczenia współistnienia miastenii.
http://www.tel-med.pl/pl/article/1/artykuly-medyczne/426/zmeczenie-w-stwardnieniu-rozsianym-autor-artykulu-prof-jacek-losy-neurolog

SM – najintensywniej badana choroba neurologiczna
Pytanie: Czy stwardnienie rozsiane (SM) można całkowicie wyleczyć?
Odpowiedź: Jeszcze nie, ale można zatrzymać rozwój kliniczny choroby.

Szacuje się, że na świecie na stwardnienie rozsiane choruje ok. 2,5 mln osób (dwukrotnie częściej niż mężczyzn dotyka ono kobiet) z czego ok. 40-60 tys. osób w Polsce. A SM rozpala wyobraźnię – zarówno badaczy, jak i przeciętnego Kowalskiego. To ciężka choroba, której przyczyna wciąż pozostaje zagadką. Jednocześnie jednak wczesne zastosowanie odpowiedniego leczenia może pozwolić chorym normalnie funkcjonować, przynajmniej przez pewien okres.
Układ odwrócony
■■Jak tłumaczy Prof. dr hab. n. med.Halina Bartosik – Psujek stwardnienie rozsiane należy do grupy chorób
autoimmunologicznych. Oznacza to, że pod wpływem, nieznanego dotąd, czynnika dochodzi do takiej zmiany reakcji odpornościowych, że komórki w naszym organizmie, zamiast chronić przed różnego rodzajami szkodliwych czynników obracają się przeciwko komórkom gospodarza, w tym wypadku komórkom ośrodkowego układu nerwowego i je niszczą  Taka sytuacja doprowadza do uszkodzenia
różnych struktur układu nerwowego– zarówno osłonki mielinowej (jest to najbardziej typowe miejsce uszkodzenia), ale również samych komórek nerwowych zarówno w mózgowiu, jak i w rdzeniu kręgowym. Powoduje to, że u pacjentów pojawiają się różne objawy uszkodzenia układu nerwowego– mówi Prof. Bartosik-Psujek.
Chorzy cierpią na niedowłady i trudności z poruszaniem się, mają zaburzenia czucia i widzenia, mogą
też pojawić się kłopoty z mową czy równowagą. Stwardnienie rozsiane może przyjąć kilka form. Pierwszą z nich i zarazem najczęściej spotykaną jest postać rzutowo-remisyjna. To od niej najczęściej zaczyna się choroba. Charakteryzują ją okresowe rzuty czyli zaostrzenie choroby, podczas którego intensywnie pojawiają się nowe objawy neurologiczne. Potem albo po zastosowaniu leków albo samoistnie, następuje okres remisji czyli poprawy. U większości chorych, początkowa forma rzutowo-remisyjna przekształca się po pewnym czasie w postać wtórną postępującą. W tym przypadku cały czas dochodzą nowe objawy neurologiczne i stopniowo pacjent jest w gorszym stanie, a okresy poprawy albo występują znacznie rzadziej, albo przestają się pojawiać. Trzecim typem objawów jest postać postępująca pierwotnie czyli taki przebieg choroby, gdy od chwili pojawienia się pierwszych symptomów systematycznie narastają kolejne.
– Dla każdej z tych postaci stosuje się odrębny rodzaj leczenia. Najwięcej leków dostępnych jest dla pacjentów cierpiących na postać rzutowo-remisyją, jak preparaty immunomodulujące czyli takie, które zmieniają odpowiedź immunologiczną, aby dominowały reakcje obronne oraz nie dochodziło do niszczenia układu nerwowego. Leki te są skuteczne w ok. 30 procentach, ale zastosowane we wczesnym okresie choroby przynoszą najlepszy efekt. Im wcześniej zastosuje się leczenie, tym większa szansa, że objawy wycofają się całkowicie – wyjaśnia Prof. Halina Bartosik-Psujek.
W poszukiwaniu skutecznego leku
Stwardnienie rozsiane to najczęściej spotykana choroba centralnego układu nerwowego u młodych dorosłych. Zazwyczaj diagnozowana jest u ludzi między 20 a 40 rokiem życia, dlatego też często nazywana jest chorobą młodych. Więc, choć przede wszystkim jest problemem medycznym, to przez fakt, że dotyka ludzi w wieku produkcyjnym, ma wpływ na gospodarkę. Trudno się więc dziwić, że na całym świecie prowadzone są badania – zarówno nad przyczyną SM, jak i wprowadzeniem nowych, coraz skuteczniejszych leków. Ostatnio głośno było o stworzonej przez polskich naukowców z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi i Uniwersytetu Jagiellońskiego eksperymentalnej terapii w plasterkach dla chorych na stwardnienie rozsiane (SM). Jej zaletą, poza skutecznością, ma być bezpieczeństwo. Z kolei pod koniec ubiegłego roku świat obiegła informacja, że naukowcom z Northwestern University, dzięki biodegradowalnym nanocząstkom, udało się powstrzymać rozwój stwardnienia rozsianego u myszy.
Nie próżnują też koncerny farmaceutyczne i firmy biotechnologiczne, zwłaszcza te specjalizujące się
w zaawansowanych technologicznie lekach przeznaczonych dla chorych na tzw. rzadkie choroby.
Ich wyniki też dają nadzieję chorym, np. badania jednego z leków wykazały poprawę lub stabilizację niepełnosprawności u 70 proc. badanych.
– SM jest chorobą neurologiczną, której terapia jest obecnie najbardziej intensywnie badanym problemem. Pojawiają się nowe leki, wiele preparatów jest obecnie na etapie prób klinicznych. Są to głównie leki dla
pacjentów z postacią rzutowo-remisyjną. Prowadzone są bardzo zaawansowane badania nad kilkoma nowymi cząstkami, ale choć oczywiście będą to preparaty o większej skuteczności niż te dostępne
teraz, to dopóki nie będziemy znać przyczyny choroby i nie będziemy mieć leku, który zadziała przyczynowo lub medykamentu, który będzie miał właściwości neuroregeneracyjne, czyli będzie mógł odbudować zniszczone komórki nerwowe, trudno mówić o przełomie na miarę nagrody Nobla– mówi Prof. Bartosik-Psujek. Rzecz jasna nie oznacza to, że bardziej zaawansowane leki nie są potrzebne. Są i to bardzo. Każdy preparat, który pozwoli pacjentom normalnie żyć jest na wagę złota. Doniesienia o nowych terapiach
czy lekach mają jeszcze jedną ważną zaletę – zwiększają świadomość społeczną i wiedzę o SM.
– Z roku na rok trafi a do nas coraz więcej pacjentów we wczesnym, a nawet bardzo wczesnym etapie
choroby. To cieszy, ponieważ jeżeli choroba jest rozpoznana w miarę wcześnie i szybko rozpoczniemy
leczenie, to jesteśmy w stanie zahamować jej rozwój tak, aby pacjenci funkcjonowali normalnie– podsumowuje Prof. Halina Bartosik-Psujek.
Jesteśmy niestrudzenie zaangażowani w sprawy pacjentów cierpiących na SM. Wraz z ekspertami dostarczamy nowych rozwiązań, aby walczyć z tą chorobą już dziś i w przyszłości. W Genzyme każdego dnia pracujemy wytrwale i z oddaniem, dzięki czemu pacjenci mogą żyć lepiej. W walce z SM jesteśmy razem. I nie wycofamy się.
Urszula Światłowska
redakcja@mediaplanet.com
PL/MS/v.01/02-2013/01


02.06.2014
Aż 3/4 Polaków nie wie, czym są choroby autoimmunologiczne. Pozostałe osoby prawidłowo wskazały definicję, że są to choroby przewlekłe, gdzie układ immunologiczny atakuje własne komórki i tkanki powodując nieodwracalne zmiany w organizmie. Do grupy chorób autoimmunologicznych najczęściej prawidłowo zaliczano wrzodziejące zapalenie jelita grubego oraz łuszczycę. Zdecydowanie rzadziej respondenci wskazywali na inne choroby z tej grupy, m.in.: na chorobę Leśniowskiego-Crohna czy reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). Jedna trzecia badanych błędnie zaliczała do chorób autoimmunologicznych nowotwory (30%) lub astmę (25%). Co drugi ankietowany był zdania, że osoba chora przewlekle jest pozbawiona szans na całkowite wyleczenie. Odmiennego zdania było 43% badanych. Dane te wskazują, że wiedza Polaków o chorobach autoimmunologicznych jest niepełna i wymaga usystematyzowania.

http://megamocni.pl/


03.05.2014
Kiedy "swój" znaczy "obcy" czyli choroby autoimmunologiczne, towarzyszące miastenii.
To bardzo zagadkowe schorzenia. Występują w momencie, gdy nasz układ odpornościowy zwraca się przeciwko nam samym i zaczyna niszczyć własne tkanki i narządy.Taki rodzaj autoagresji znacznie częściej występuje u kobiet. Przyczyny zaburzeń pozostają nieznane, a liczba zachorowań wzrasta. Czasami zdarza się tak, że nasz organizm zwraca się przeciwko nam. Wskutek nieprawidłowego działania układu odpornościowego (immunologicznego) dochodzi do sytuacji, w której komórki mające bronić nas przed obcymi cząstkami (np. wirusami, bakteriami, komórkami nowotworowymi) pojawiającymi się w naszym ciele zaczynają rozpoznawać własne tkanki organizmu jako obce.Organizm zaczyna walczyć sam ze sobą, a efektem tej walki są uszkodzenia różnych tkanek i narządów. Pojawiają się różnorakie dolegliwości, będące objawem choroby autoimmunologicznej, czyli takiej, która wynika z niszczycielskiej działalności układu immunologicznego, skierowanej przeciwko zdrowym komórkom naszego ciała, mylnie rozpoznanym jako obce. Szacuje się, że choroby autoimmunologiczne dotyczą kilku procent populacji (2-8%). Przeważającą cześć chorych stanowią kobiety. Podaje się, że 75% przypadków chorób z kręgu autoagresji dotyczy właśnie przedstawicielek płci żeńskiej. Choroba może rozwinąć się w każdym wieku. Obserwacje pokazują jednak, że schorzenia te rzadziej występują u dzieci, natomiast częstość zachorowań wzrasta z wiekiem. Najczęściej pojawiają się u kobiet w wieku rozrodczym. Statystyki amerykańskie (w Polsce brak dokładnych danych) pokazują, że choroby autoimmunologiczne stanowią czwartą najczęstszą przyczynę niepełnosprawności u kobiet oraz znajdują się w czołówce przyczyn zgonów kobiet młodych oraz w wieku średnim. Od tej ogólnej zasady istnieją jednak wyjątki. Cukrzyca typu 1 wydaje się równie często dotykać obie płcie, a choroba rozwija się najczęściej w dzieciństwie. Z kolei zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa jest chorobą w przeważającej mierze dotykającą mężczyzn.
Należy pamiętać, że określenie „choroba autoimmunologiczna” odnosi się do bardzo niejednorodnej grupy schorzeń. Określenie to wyjaśnia mechanizm powstawiania choroby, w którym główną rolę odrywa autodestrukcyjne działanie układu odpornościowego. Jednak w zależności od tego, jaki organ zostaje wskutek niej uszkodzony, rozwijają się różne choroby. Zasadniczo choroby autoimmunologiczne, do których zalicza się ponad 100 różnych schorzeń, dzieli się na dwie grupy: 
-ograniczone do konkretnego narządu (tzw. narządowo swoiste).
 Przykładami chorób narządowo swoistych są: cukrzyca typu I, choroba Hashimoto (niedoczynność tarczycy wywołana limfocytarnym zapalaniem tego narządu), choroba Graves-Basedowa (nadczynność tarczycy), choroba Addisona (niedoczynność nadnerczy), miastenia, pęcherzyca, celiakia oraz wiele innych.
-oraz takie, w których proces zapalny toczy się w całym organizmie (tzw. układowe).
Wśród chorób układowych wymienić należy reumatoidalne zapalenie stawów, tocznia trzewnego, twardzinę układową, zapalenia naczyń (ziarniniakowatość Wegenera, chorobę Takayashu, guzkowe zapalenie tętnic) i wiele innych. 
W związku z tym, że w przebiegu chorób autoimmunologicznej może dojść do uszkodzeń różnych narządów pacjenci podlegają opiece lekarzy różnych specjalności – endokrynologów, neurologów, reumatologów czy gastroenterologów.
źródło: doc.mediaplanet.com

15.04.2014
Choroby nerwowo-mięśniowe
To dość liczna grupa schorzeń, będących przedmiotem zainteresowania przede wszystkim neurologów, ale z którymi w swojej praktyce może się spotkać każdy lekarz. W przebiegu tych chorób dochodzi do uszkodzenia obwodowego układu nerwowego: neuronów ruchowych i czuciowych, nerwów, połączeń nerwowo-mięśniowych i samych mięśni nierozerwalnie związanych z tkanką nerwową. Podstawową cechą łączącą je w jedną grupę jest osłabienie siły mięśniowej wynikające z uszkodzenia które wystąpiło w dowolnym miejscu drogi przewodzenia. Wiele spośród chorób nerwowo-mięśniowych rozwija się bardzo wolno i dopiero po wielu latach trwania, wobec postępującej niesprawności i narastających objawów przewlekłej niewydolności oddechowej, może stanowić zagrożenie dla życia chorego. Jeśli brak jest skutecznej terapii, to na pierwszy plan w leczeniu tych chorób wysuwa się opieka paliatywna: postępowanie objawowe i dbałość o komfort życia chorego. Istnieje jednak także duża grupa chorób nerwowo-mięśniowych, dla których znaleziono skuteczną terapię, pozwalającą na pełne wyzdrowienie lub zdecydowaną poprawę rokowania. Część z nich może przebiegać bardzo gwałtownie, a szybkie wdrożenie właściwego postępowania może wydatnie zmniejszyć ryzyko ciężkiego kalectwa lub śmierci chorego. Wspólnym mianownikiem tych chorób jest proces, który dotyczy jednostki ruchowej w całości lub tylko jej części mięśniowej. Drugą cechą łączącą tę grupę jest obraz kliniczny, wykazujący wiele wspólnych cech, jak np. osłabienie mięśni, zanik, wiotkość itp.Trzecim wspólnym mianownikiem są metody badawcze i diagnostyczne, które są podobne w całej grupie (np. elektromiografia (EMG), histopatologia, swoiste badania biochemiczne).
Choroby te mogą mieć charakter wrodzony lub nabyty.

Podział chorób nerwowo-mięśńiowych zaproponowany przez prof. Irenę Hausmanową-Petrusewicz.
I. Uszkodzenie neuronu ruchowego (na poziomie komórki rogu przedniego):
-Zanik rdzeniowy mięśni (różne postacie zaniku dorosłych, młodzieńczy i dziecięcy).
-Stwardnienie zanikowe boczne (ALS).
-Postępujący zanik opuszkowy.
-Zespół postpolio.
-Inne.
II. Uszkodzenie nerwu ruchowego (na poziomie nerwu obwodowego) - neuropatie:
-Genetyczne.
-Metaboliczne.
-W przebiegu genetycznych chorób ośrodkowego układu nerwowego.
-Nabyte: toksyczne, zapalne.
-Autoimmunologiczne.
-W przebiegu chorób ogólnych, np. nerek, wątroby, infekcyjnych.
-W przebiegu zaburzeń hormonalnych.
III. Zaburzenia przekaźnictwa nerwowo-mięśniowego:
-Miastenia.
-Zespoły miasteniczne.
-Wrodzone zmiany płytki nerwowo-mięśniowej.
-Toksyczne.
-W przebiegu innych chorób (neuropatii itp.).
IV. Miopatie:
-Dystrofie.
-Zespoły miotoniczne.
-Wrodzone zespoły charakterystyczne pod względem strukturalnym.
-Wrodzone defekty Metaboliczne:
-zaburzenia przemiany glikogenu
-zaburzenia mitochondrialne
-porażenia okresowe
-hipertermia złośliwa
-Miopatie nabyte:
-hormonalne
-toksyczne i polekowe
-niedoborowe
-w przebiegu chorób narządowych
-w przebiegu choroby nowotworowej
-zapalne
-autoimmunologiczne
-urazowe
-inne
V. Zespoły niesklasyfikowane.
źródło:http://www.miesnie.szczecin.pl/o-chorobach-nerwowych-miesniowych.html


05.04.2014
Wykaz chorób przewlekłych
Rozporządzenie  Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2010 r.
w sprawie wykazu chorób oraz wykazu leków i wyrobów medycznych, które ze względu na te choroby są przepisywane bezpłatnie, za opłatą ryczałtową lub za częściową odpłatnością

Na podstawie art. 37 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje:
§ 1.
Ustala się wykaz chorób dla świadczeniobiorców chorujących na choroby zakaźne lub psychiczne oraz upośledzonych umysłowo, a także chorujących na następujące choroby przewlekłe, wrodzone lub nabyte:
1) akromegalię,
2) aktywną postać reumatoidalnego zapalenia stawów,
3) astmę, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, eozynofilowe zapalenie oskrzeli,
4) chorobę afektywną dwubiegunową,
5) chorobę Alzheimera,
6) chorobę i zespół Parkinsona,
7) chorobę Leśniowskiego-Crohna,
8) choroby psychiczne lub upośledzenia umysłowe,
9) ciężką postać przewlekłej obturacyjnej choroby płuc z udokumentowanym badaniem spirometrycznym z wartością wskaźnika FEV1 mniejszą niż 50 % oraz ujemną próbą rozkurczową,
10) cukrzycę,
11) epidermolysis bullosa,
12) fenyloketonurię,
13) gruźlicę, w tym również gruźlicę wielolekooporną i inne mykobakteriozy,
14) hipercholesterolemię LDL-C powyżej 130 mg/dl utrzymującą się pomimo terapii statynami w przypadku: stanu po zawale serca lub rewaskularyzacji wieńcowej (przezskórnej lub kardiochirurgicznej), stanu po rewaskularyzacji obwodowej lub amputacji obwodowej z powodu choroby miażdżycowej, hipercholesterolemii rodzinnej,
15) jaskrę,
16) leczenie bólu przebijającego u dorosłych pacjentów z chorobą nowotworową, którzy w ramach leczenia przewlekłego bólu nowotworowego poddawani są opioidowej terapii podtrzymującej, a u których istnieją udokumentowane przeciwwskazania do stosowania innych krótkotrwale działających opioidów lub stwierdzono nieskuteczność tych leków
17) miastenię,
18) miażdżycę objawową naczyń wieńcowych leczoną stentami metalowymi (do 6 tygodni od implantacji stentu) lub stentami antyrestenotycznymi uwalniającymi leki (do 12 miesięcy od implantacji stentu) w celu zapobiegania zakrzepom,
19) moczówkę prostą przysadkową,
20) mukowiscydozę,
21) neuralgię popółpaścową przewlekłą,
22) niedoczynność tarczycy,
23) nowotwory złośliwe, w tym również:
a) neutropenię w chorobach nowotworowych,
b) przerzuty osteolityczne w chorobach nowotworowych,
c) raka piersi i raka trzonu macicy,
d) raka piersi w II rzucie hormonoterapii,
e) raka prostaty,
24) osteoporozę,
25) padaczkę,
26) padaczkę oporną na leczenie,
27) pierwotną dyskinezę rzęsek,
28) przerost gruczołu krokowego,
29) przewlekłe owrzodzenia,
30) schizofrenię,
31) schizofrenię w przypadku nawrotu objawów psychotycznych podczas terapii neuroleptykami w wyniku udokumentowanego uporczywego braku współpracy chorego,
32) stan po przeszczepie narządu unaczynionego bądź szpiku,
33) stan po resekcji trzustki,
34) stan po zawale mięśnia sercowego bez uniesienia odcinka ST, do 12 miesięcy stosowania,
35) stan po zawale mięśnia sercowego z uniesieniem odcinka ST, do 30 dni stosowania,
36) stwardnienie rozsiane,
37) stwardnienie zanikowe boczne,
38) udokumentowaną niewydolność serca w klasach NYHA II – NYHA IV,
39) udokumentowaną niewydolność serca w klasach NYHA III – NYHA IV po udokumentowanym niepowodzeniu leczenia furosemidem,
40) wieloobjawowy miejscowy zespół bólowy typu I – odruchowa dystrofia współczulna oraz typu II – kauzalgia,
41) wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
42) zakażenie wirusem cytomegalii u pacjentów poddawanych przeszczepom narządów miąższowych – profilaktyka po zakończeniu hospitalizacji związanej z transplantacją do 110. dnia po przeszczepie,
43) zespoły wrodzonych defektów metabolicznych, alergie pokarmowe, biegunki przewlekłe,
44) zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi wyłącznie jako element kompleksowego (zawierającego psychoterapię) leczenia u dzieci powyżej 6. roku życia,
45) zespół pęcherza nadreaktywnego potwierdzony badaniem urodynamicznym,
46) żylne powikłania zakrzepowo-zatorowe u dorosłych pacjentów po przebytej planowej alloplastyce całkowitej stawu biodrowego (do 30 dnia po przebytej alloplastyce) lub kolanowego (do 14 dnia po przebytej alloplastyce) – prewencja pierwotna, 
 dla których leki i wyroby medyczne przepisuje się bezpłatnie, za opłatą ryczałtową lub za częściową odpłatnością.


20.03.2014
Miastenia i choroby towarzyszące
Jest chorobą neurologiczną, nerwowo-mięśniową, przewlekłą, cechującą się znacznym osłabieniem i  zmęczeniem mięśni szkieletowych zaliczaną do grupy chorób autoimmunologicznych - nieuleczalnych schorzeń przewlekłych, które rozwijają się, gdy układ odpornościowy atakuje własne tkanki czy komórki wywołując stan zapalny. Zazwyczaj czujny układ odpornościowy (immunologiczny) z precyzją rozpoznaje wrogie wirusy, bakterie i naprawia uszkodzone komórki czy tkanki, pilnuje porządku w organizmie; śledzi zagrożenia i przeciwdziała im. Jednak czasem zdarza się, że układ ten produkuje duże ilości autoprzeciwciał które powoli, latami agresywnie atakują własne zdrowe składniki organizmu, komórki, pojedyncze narządy, poszczególne układy czy cały organizm niszcząc go, powodując powstawanie chorób z autoagresji, inaczej zwanych chorobami autoimmunologicznymi. Medycyna oficjalna podaje, iż choroby autoimmunologiczne są skutkiem złego funkcjonowania układu odpornościowego z niewiadomego powodu – z czego wynika, iż nie mamy wpływu na zachorowanie na chorobę z tej grupy, a jak już staniemy się jej „ofiarą”, to musimy pogodzić się z jej nieuleczalnością. „Wyrokiem” jest dożywotnia terapia farmakologiczna, łagodząca jedynie objawy choroby. Są to choroby bardzo trudne do zdiagnozowania , przeważnie rozpoznawane gdy nasz organizm  jest już w zaawansowanym stopniu zajęty chorobą, a narząd który został uznany za wroga nie ma szans na obronęOgólne zalecenia dotyczące leczenia miastenii obejmują leczenie współistniejących chorób autoimmunologicznych i zakażeń oraz unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego.
Miastenia występuje z wieloma innymi  chorobami  o podłożu autoimmunologicznym. Z uwagi na ogólne symptomy choroby mogące występować również w szeregu innych chorób autoimmunologicznych (np.szybkie męczenie się), należy ją różnicować i jest trudna do zdiagnozowania.

Poza tym, bardzo często u członków rodziny chorego z miastenią występują wymienione choroby:
  1. choroby tarczycy (Graves-Basedowa, Hashimoto)
  2. reumatoidalne zapalenie stawów(RZS)
  3. stwardnienie rozsiane(SM)
  4. toczeń
  5. białaczka
  6. niedokrwistość
  7. chłoniak
  8. padaczka
  9. sklerodermia
  10. zespół Sjórgena
  11. wrzodziejące zapalenie jelit
  12. łuszczyca
  13. dystrofia mięśniowa
  14. pęcherzyca
  15. grasiczak
W/w choroby wymieniane są jako najczęstsze choroby towarzyszące w miastenii. Ja osobiście dodałabym jeszcze występujące w moim przypadku:
  1. nerwicę(powszechnie wiadomo, że układ odpornościowy jest ściśle powiązany z systemem nerwowym),
  2. jaskrę (osłabienie mięśni poruszających gałką oczną ma też bezpośredni wpływ na pogorszenie wzroku),
  3. zespół bolącego barku (choroba Dupleya) wg.mojego lekarza jest powikłaniem choroby neurologicznej.
Wszystkie wymienione choroby(1-15) łącznie z miastenią są trudne do zdiagnozowania, przewlekłe, nieuleczalne, z długimi okresami poprawy,dotyczącymi przeważnie kobiet.

Część z tych chorób - RZS, sklerodermia, Hashimoto ma moja mama. Czy to znaczy, że jestem również podatna na te choroby? Istnieje zwiększone ryzyko zachorowania na choćby jedną z nich. I chyba nie mam tu nic do powiedzenia, przyjdzie i do mnie jakieś paskudne choróbsko, jakby mieć miastenię to mało!







10 komentarzy:

  1. Ja mam miastemie i niedoczynnosc tarczycy i bielactwo , teraz mam rzut choroby do tej pory bralam 3 tabletki Mestinon teraz biore juz 5 mam ja 32 lata a tak naprawde dala znac 3 lata temu trafilam na oddzial z podwojnym widzenien i tam sie dowiedzialam co mnie tak meczy ,,,boje sie i to bardzo ,,, Karolina

    OdpowiedzUsuń
  2. Bardzo wyczerpujący artykuł, ale choroba niestety już nie jest taka dobra ;/

    OdpowiedzUsuń
  3. Bardzo ciekawy artykuł. Jestem pod wielkim wrażeniem.

    OdpowiedzUsuń
  4. Świetnie napisany artykuł. Mam nadzieję, że będzie ich więcej.

    OdpowiedzUsuń
  5. Bardzo fajnie napisany artykuł. Jestem pod wrażeniem.

    OdpowiedzUsuń
  6. Dawno nie było takiego artykułu. Bardzo fajny wpis.

    OdpowiedzUsuń
  7. Ja u siebie podejrzewam miastenia. Wszystkiego miesnke napiete i brak czucia zmysłowego taka znieczulica. Proszę o kontakt z kimś jak to wybadać. 505 250 131 jestem w psychiatryku bo niby nerwica a to cie ciągle pogarsza!!! Proszę o pomoc

    OdpowiedzUsuń
  8. świetny artykuł!

    OdpowiedzUsuń

Trądzik posterydowy

        Budząc się rano czułam, że z moją twarzą jest coś nie tak. Jakby coś rozpierało ją od środka. Naciągnięta skóra, swędząca i piecząca...