ZUS, NFZ - ABC Pacjenta

Droga od zwolnienia lekarskiego,poprzez świadczenie rehabilitacyjne do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy.Przepisy i zasady regulujące ich przyznawanie. Linki do poruszanych tematów.




Lista leków refundowanych  od marca 2016 :  www.bartoszmowi.pl/




14.07.2015
ZUS nie bada, czy ktoś jest zdrowy albo chory, ale czy choroba uniemożliwia wykonywanie jakiejkolwiek pracy.

                                                        
więcej na http://slideplayer.pl/slide/82984/



O czym orzeka lekarz orzecznik ZUS:
Lekarz orzecznik wydaje orzeczenie o niezdolności do pracy.

Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy lekarz orzecznik bierze pod uwagę:
- stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia sprawności w wyniku leczenia i rehabilitacji,
- możliwość wykonywania dotychczasowej lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę m. in. dotychczas wykonywaną pracę, wykształcenie, wiek.

Lekarz orzecznik kwalifikuje osobę jako:
>> całkowicie niezdolną do pracy oraz samodzielnej egzystencji

>> całkowicie niezdolną do pracy
Za całkowicie niezdolną do pracy uznawana jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

>> częściowo niezdolną do pracy
Osoba częściowo niezdolna do pracy to osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy, zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Niezdolność do samodzielnej egzystencji orzekana jest jeżeli stopień naruszenia sprawności organizmu powoduje konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat.

Niezdolność do pracy orzeka się na okres dłuższy niż 5 lat, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu.
http://www.ipon.pl/prawo/prawo_art.php?id=33





06.05.2015

Wczoraj natknęłam się na artykuł dotyczący zmniejszającej się z roku na rok liczby rencistów. Jaka jest tego przyczyna?
Temat mnie zainteresował, w końcu jestem rencistką, która we wrześniu trzeci raz będzie stawała przed lekarzem orzecznikiem, z nowym wnioskiem o przedłużenie renty z tytułu niezdolności do pracy. Oczywiste też, że się stresuję już za wczasu, w końcu co rusz czytam, że kolejnemu choremu na miastenię renty nie przyznano. Jak będzie u mnie to się okaże.
A rencistów wciąż ubywa...

W Polsce szybko ubywa rencistów. Ich liczba spadła poniżej 1 mln
Autor: red. A.Zwoliński, PAP


Liczba rencistów, którzy nie są zdolni do pracy, spadła w marcu, po raz pierwszy od co najmniej 10 lat, poniżej 1 mln osób.
Według danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ich liczba spadła do 998,8 tys. osób. Liczba rencistów spada systematycznie od co najmniej 10 lat.
Według danych ZUS za 2006 roku liczba rencistów zbliżała się do 1,6 miliona osób. Trzy lata później, czyli w 2009 roku było to ponad 1,3 mln osób. W końcu 2011 roku liczba niezdolnych do pracy nieznacznie przekraczała 1,2 miliona osób.
Mimo to jeszcze w 1998 r. mieliśmy aż 2,7 mln rencistów, bo wciąż przybywało nowych, a stare świadczenia były wypłacane. Ale o ile na początku lat 90. co roku rentę dostawało nawet 300 tys. osób rocznie, o tyle w ostatnich latach zaledwie około 50 tys.

ZUS każdy przypadek odmowy przyznania renty tłumaczy tym, że nie bada, czy ktoś jest zdrowy albo chory, ale czy choroba uniemożliwia wykonywanie jakiejkolwiek pracy.

Inny powód zmniejszenia liczby rencistów to wprowadzenie zasady, że rencista, który osiąga wiek emerytalny, staje się emerytem. I znika z listy rencistów. Wcześniej ktoś, kto dostał rentę, pobierał ją do końca życia.

Mniejsza liczba rencistów jest na rękę państwu, bo oznacza niższe wydatki. Rocznie na wypłatę rent ZUS przeznacza ponad 17 mld zł. Łącznie na renty i emerytury wydajemy prawie jedną trzecią całych wydatków publicznych. Świadczenie z ZUS kosztuje każdego Polaka 2739 złotych rocznie, a emerytury rolnicze w ramach KRUS - 313 złotych. Świadczenia mundurowych, sędziów i prokuratorów kosztują nas 360 złotych, a renty to roczny wydatek 987 złotych na osobę.

Mniej rent to też więcej aktywnych zawodowo obywateli. Jeszcze w 2008 r. pracowało 32 proc. 55-64-latków. Teraz to już 41 proc.
Mimo to odsetek zatrudnienia wśród najstarszych osób jest u nas nadal niższy o ponad 10 pkt proc. niż w krajach nadbałtyckich, o ponad 20 pkt proc. niż w Niemczech i aż o 33 pkt proc. niż w Szwecji.

Renty nie są specjalnie atrakcyjne (to średnio 1560 zł brutto). Dużo korzystniejsza jest emerytura (przeciętnie ponad 2 tys zł brutto).

Jak starać się o rentę?

Oceny niezdolności do pracy dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Lekarz orzecznik ocenia niezdolność do pracy, jej stopień a także dokonuje ustaleń dotyczących:
daty powstania niezdolności do pracy,
trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do pracy,
związku przyczynowego niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami,
trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do samodzielnej egzystencji,
celowości przekwalifikowania zawodowego.
Niezdolność do pracy może być orzeczona na okres nie dłuższy niż 5 lat. W przypadku gdy według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu, niezdolność może być orzeczona na okres dłuższy.
Jeżeli osobie uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy przez okres co najmniej ostatnich 5 lat poprzedzających dzień badania lekarskiego brakuje mniej niż 5 lat do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, w przypadku dalszego stwierdzenia niezdolności do pracy orzeka się niezdolność do pracy na okres do dnia osiągnięcia tego wieku.

Od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS osobie zainteresowanej przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu do komisji lekarskiej ZUS, w ciągu 14 dnia od dnia doręczenia tego orzeczenia. Sprzeciw można wnieść za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej. Orzeczenie lekarza orzecznika ZUS, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie renty.

Zakład, w terminie 14 dni od dnia wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika, może zgłosić zarzut wadliwości orzeczenia i przekazać sprawę do rozpatrzenia komisji lekarskiej. O zgłoszeniu zarzutu wadliwości orzeczenia jednostka organizacyjna Zakładu niezwłocznie zawiadamia osobę zainteresowaną. Prawo wniesienia sprzeciwu lub zgłoszenia zarzutu przysługuje wyłącznie od orzeczenia lekarza orzecznika wydanego od dnia 1 stycznia 2005 r.

www.money.pl



O rentach, regułach jej przyznawania warto poczytać na : www.emeryturyirenty.pl


Warto wejść na podaną niżej stronę NFZ - są tam wszystkie niezbędne informacje dla pacjenta.
http://www.nfz.gov.pl/new/index.php?katnr=11



Zwolnienie chorobowe

Prawo do zasiłku

Ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie okresu wyczekiwania. Okres ten jest zróżnicowany w zależności od charakteru ubezpieczenia. Osoba podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo ma prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Od dnia 1 stycznia 2009 r. osoba podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie prawo do zasiłku chorobowego nabywa po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia. Wcześniej okres ten wynosił 180 dni. Do okresu ubezpieczenia zalicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa w ubezpieczeniu nie przekracza 30 dni albo jest spowodowana urlopem wychowawczym, bezpłatnym lub odbywaniem czynnej służby wojskowej.

Bez okresu wyczekiwania zasiłek chorobowy przysługuje:

• absolwentom szkół lub szkół wyższych, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych, w przypadku kierunków lekarskich, lekarsko-dentystycznych i weterynarii - od daty złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu, a kierunku farmacji - od daty zaliczenia ostatniej przewidzianej w planie studiów praktyki, 
• ubezpieczonym, których niezdolność do pracy spowodowana została chorobą zawodową lub wypadkiem w pracy (zasiłek z ubezpieczenia wypadkowego) albo wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy (zasiłek z ubezpieczenia chorobowego), 
• ubezpieczonym obowiązkowo, którzy legitymują się co najmniej 10-letnim okresem obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego, 
• posłom i senatorom, którzy przystąpią do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji. 

Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Zasiłek chorobowy przysługuje także, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego:
nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego albo
nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego - w razie choroby zakaźnej, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni lub innej choroby, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby (oznaczonej w zaświadczeniu lekarskim kodem literowym "E").

Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy, nie dłużej niż przez 182 dni, a w przypadku gruźlicy (oznaczonej przez lekarza w zaświadczeniu lekarskim kodem "D") - nie dłużej niż przez 270 dni. Od 1 stycznia 2009 r. również ubezpieczone, których niezdolność do pracy przypada na okres ciąży mają prawo do zasiłku chorobowego przez okres do 270 dni.

Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego przysługuje objętym ubezpieczeniem chorobowym:

• pracownikom, 
• osobom wykonującym pracę nakładczą, 
• członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, 
• osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osobom z nimi współpracującym, w tym osobom świadczącym pracę na podstawie umowy uaktywniającej określonej przepisami ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do 3 lat (Dz.U. Nr 45, poz. 235 ze zm.), 
• osobom prowadzącym pozarolniczą działalność oraz osobom z nimi współpracującym, 
• osobom wykonującym odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, 
• duchownym, 
• osobom odbywającym służbę zastępczą. 

Pracownikom, osobom wykonującym pracę nakładczą oraz osobom odbywającym służbę zastępczą zasiłek chorobowy przysługuje od 34. dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym, a jeżeli ukończyli 50 rok życia - od 15. dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym. Za czas niezdolności do pracy trwającej łącznie do 33 lub odpowiednio do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego, zachowują oni prawo do wynagrodzenia, na podstawie art. 92 Kodeksu pracy. Czternastodniowy okres wypłaty wynagrodzenia za czas choroby ma zastosowanie od następnego roku kalendarzowego, w którym osoba będąca pracownikiem, osoba wykonująca pracę nakładczą albo osoba odbywająca służbę zastępczą ukończyła 50 rok życia.Przepis dotyczący czternastodniowego okresu wypłaty wynagrodzenia za okres choroby obowiązuje od 1 lutego 2009 r.

Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego - z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową przysługuje osobom podlegającym ubezpieczeniu wypadkowemu:

• pracownikom - od pierwszego dnia niezdolności do pracy, nawet jeżeli pracownik nie wykorzystał jeszcze okresu 33 dni lub odpowiednio 14 dni, za który zachowuje prawo do wynagrodzenia na podstawie art. 92 Kodeksu pracy, 
• członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, 
• osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osobom z nimi współpracującym, w tym osobom świadczącym pracę na podstawie umowy uaktywniającej określonej przepisami ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do 3 lat (Dz.U. Nr 45, poz. 235 ze zm.), 
• osobom prowadzącym pozarolniczą działalność oraz osobom z nimi współpracującym, 
• osobom wykonującym odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, 
• duchownym, 
• posłom i senatorom pobierającym uposażenie - jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego, 
• osobom pobierającym stypendia sportowe - jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego, 
• słuchaczom Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, pobierającym stypendia - jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia, 
• osobom pobierającym stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu przygotowania zawodowego dorosłych lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy lub inny podmiot kierujący, pobierającym stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych - jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego, 
• osobom odbywającym służbę zastępczą - od pierwszego dnia niezdolności do pracy, nawet jeżeli ubezpieczony nie wykorzystał jeszcze okresu 33 dni lub odpowiednio 14 dni, za który zachowuje prawo do wynagrodzenia na podstawie art. 92 Kodeksu pracy, 
• funkcjonariuszom Służby Celnej. 

W razie stwierdzenia zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przewyższającą 6,60 zł zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego należny:
osobom prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym oraz
duchownym, będącym płatnikami składek na własne ubezpieczenie

nie przysługuje do czasu spłaty całości zadłużenia. Jeżeli spłata całości zadłużenia nastąpi w ciągu 6 miesięcy od dnia wypadku albo odpowiednio od dnia złożenia wniosku o przyznanie świadczeń z tytułu choroby zawodowej, ubezpieczonemu przysługuje zasiłek za cały okres orzeczonej niezdolności do pracy. W przypadku uregulowania przez ubezpieczonego całości zadłużenia po upływie 6 miesięcy od dnia wypadku lub od dnia złożenia wniosku o przyznanie świadczeń z tytułu choroby zawodowej, ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku od dnia spłaty całości zadłużenia. Prawo do zasiłku za okres przed tą datą ulega przedawnieniu.

Zasiłek chorobowy nie przysługuje:

• za okresy, w których ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych, 
• w okresie urlopu bezpłatnego lub urlopu wychowawczego, 
• w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, 
• za cały okres orzeczonej niezdolności do pracy, jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia, co zostało stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu, 
• za okres pierwszych pięciu dni, jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana nadużyciem alkoholu (fakt ten jest stwierdzony przez lekarza kodem "C" w zaświadczeniu lekarskim), 
• za okres objęty zaświadczeniem lekarskim, w przypadku sfałszowania zaświadczenia lekarskiego albo wykonywania w czasie zwolnienia lekarskiego pracy zarobkowej albo wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy niezgodnie z celem tego zwolnienia, co zostało stwierdzone w trakcie kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy przeprowadzanej przez płatnika zasiłku. 

Zasiłek chorobowy za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego (wypadkowego) nie przysługuje, gdy osoba niezdolna do pracy:

• ma ustalone prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy albo nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego 
• kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres choroby, 
• jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, 
• nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia z powodu nie przepracowania wymaganego okresu wyczekiwania, 
• jeżeli ubezpieczenie ustało po wyczerpaniu pełnego okresu pobierania zasiłku chorobowego. 

Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługuje ponadto w przypadku, gdy:
wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa,
ubezpieczony, będąc w stanie nietrzeźwości albo pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku,
ubezpieczony odmówił bez uzasadnionej przyczyny poddania się badaniu w celu ustalenie zawartości w organizmie alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych albo przez swoje zachowanie uniemożliwił przeprowadzenie takiego badania.


Podstawa wymiaru
Podstawę wymiaru zasiłku dla pracownika stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy albo z faktycznego okresu zatrudnienia za pełne kalendarzowe miesiące, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem tego okresu.

Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku przysługującego pracownikowi przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe lub wypadkowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne.

Jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmowane jest do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku pracownik nie osiągnął pełnego wynagrodzenia z przyczyn usprawiedliwionych, przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku:
wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował mniej niż połowę obowiązującego go w tym miesiącu czasu pracy,
przyjmuje się - po uzupełnieniu - wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go w tym miesiącu czasu pracy.

Jeżeli pracownik w każdym miesiącu przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy z przyczyn usprawiedliwionych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku uwzględnia się wynagrodzenie za wszystkie miesiące, uzupełnione do pełnej wysokości.

Oprócz składników przysługujących za okresy miesięczne, w podstawie wymiaru zasiłku uwzględnia się składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy dłuższe niż miesiąc. Kwartalne składniki wynagrodzenia uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku w wysokości 1/12 kwot wypłaconych pracownikowi za cztery kwartały kalendarzowe poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy roczne, uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej 1/12 kwoty wypłaconej pracownikowi za rok kalendarzowy poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

W podstawie wymiaru zasiłku przysługującego w czasie trwania ubezpieczenia nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo (wypłacanych) za okres pobierania zasiłku. Składniki te uwzględnia się jednak w podstawie wymiaru zasiłku przysługującego za okres po ustaniu zatrudnienia.

W razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu nawiązującego stosunek pracy polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy pracownika, podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta miała miejsce w okresie 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy albo w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy.

Dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy podstawa wymiaru nie może być niższa od odpowiedniej do stażu pracy kwoty minimalnego wynagrodzenia, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia.

Podstawę wymiaru zasiłku przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem stanowi przeciętny miesięczny przychód, od którego opłacana jest składka na ubezpieczenie chorobowe lub wypadkowe, za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy, a gdy niezdolność do pracy powstała przed upływem tego okresu, za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie.


Wysokość zasiłku

Wysokość zasiłku chorobowego wynosi 80% wynagrodzenia lub przychodu stanowiącego podstawę jego wymiaru.

Zasiłek chorobowy za okres pobytu w szpitalu przysługuje w wysokości 70%podstawy wymiaru. Od 1 stycznia 2011 r. w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia, począwszy od następnego roku kalendarzowego po roku, w którym ukończył 50 rok życia, miesięczny zasiłek chorobowy za okres pobytu w szpitalu od 15 do 33 dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym wynosi 80%podstawy wymiaru zasiłku. Prawo do zasiłku chorobowego w wysokości 80% podstawy wymiaru w związku z pobytem w szpitalu mają także osoby ubezpieczone niebędące pracownikami, do których ma zastosowanie art. 92 Kodeksu pracy, tj. osoby wykonujące pracę nakładczą oraz osoby odbywające służbę zastępczą.

Jeżeli przyczyną niezdolności do pracy jest wypadek przy pracy, w drodze do pracy lub z pracy albo choroba zawodowa lub też przypada na okres ciąży, a także jeżeli niezdolność do pracy powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów albo zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów - zasiłek chorobowy przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru (także za okres pobytu w szpitalu).



Niezbędne dokumenty

Dokumentem stanowiącym podstawę do wypłaty zasiłku chorobowego jest zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy wystawione na druku ZUS ZLA.

Dowodem stanowiącym podstawę przyznania i wypłaty zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy orzeczonej za granicą jest przetłumaczone na język polski zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza:
zawierające nazwę zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza, opatrzone datą wystawienia i podpisem;
określające początkową i końcową datę niezdolności do pracy.

Nie wymaga się od ubezpieczonych przetłumaczenia na język polski zaświadczeń wystawionych na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz państw stron umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, w językach urzędowych tych państw.

Jeżeli zasiłek wypłacany jest przez ZUS, do jego wypłaty niezbędne jest dodatkowo zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3 - w przypadku pracowników, ZUS Z-3b - przypadku ubezpieczonych wykonujących pozarolniczą działalność, ubezpieczonych współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz duchownych albo ZUS Z-3a - w przypadku pozostałych ubezpieczonych. Dodatkowo do wypłaty przez ZUS zasiłku za okres po ustaniu ubezpieczenia osoba występująca o zasiłek składa oświadczenie o zaprzestaniu i niepodjęciu działalności zarobkowej stanowiącej tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającej prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby, o nieustaleniu prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz o niepodleganiu obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników, złożone na druku ZUS Z-10.

Do wypłaty zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru wymagane jest dodatkowo:

• zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA z wpisanym kodem "B" lub odrębne zaświadczenie lekarskie potwierdzające stan ciąży - w przypadku niezdolności do pracy przypadającej na okres ciąży, 
• karta wypadku w drodze do pracy lub z pracy - w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, 
• zaświadczenie wystawione przez lekarza na zwykłym druku - w razie niemożności wykonywania pracy wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz niezdolności do pracy wskutek poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów, 
• protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy - w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy ubezpieczonego będącego pracownikiem, 
• karta wypadku przy pracy - w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy ubezpieczonego innego niż pracownik, 
• decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez inspektora sanitarnego oraz zaświadczenie lekarskie stwierdzające związek niezdolności do pracy z istniejącą chorobą zawodową - w razie niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową. 

http://www.zus.pl/default.asp?p=4&id=429 zwolnienie chorobowe





ŚWIADCZENIE REHABILITACYJNE


Prawo do świadczenia

Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu okresu pobierania zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy. Przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej niż przez 12 miesięcy.
Świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego przysługuje objętym ubezpieczeniem chorobowym:

• pracownikom, 
• osobom wykonującym pracę nakładczą, 
• członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, 
• osobom wykonującym odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, 
• osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osobom z nimi współpracującym, w tym osobom świadczącym pracę na podstawie umowy uaktywniającej określonej przepisami ustawy z 4 lutego 2011r. o opiece nad dziećmi w wieku do 3 lat (Dz.U. Nr 45, poz. 235 ze zm.), 
• osobom prowadzącym pozarolniczą działalność oraz osobom z nimi współpracującym, 
• duchownym, 
• osobom odbywającym służbę zastępczą. 

Świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego - z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową - przysługuje osobom podlegającym ubezpieczeniu wypadkowemu:

• pracownikom, 
• członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, 
• osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osobom z nimi współpracującym, w tym osoby świadczące pracę na podstawie umowy uaktywniającej określonej przepisami ustawy z 4 lutego 2011r. o opiece nad dziećmi w wieku do 3 lat (Dz.U. Nr 45, poz. 235 ze zm.), 
• osobom prowadzącym pozarolniczą działalność oraz osobom z nimi współpracującym, 
• osobom wykonującym odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, 
• duchownym, 
• posłom i senatorom pobierającym uposażenie - przysługuje jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego, 
• osobom pobierającym stypendia sportowe - jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego, 
• słuchaczom Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, pobierającym stypendia - jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego, 
• osobom pobierającym stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy lub inny podmiot kierujący, pobierającym stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych - jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego, 
• osobom odbywającym służbę zastępczą, 
• funkcjonariuszom Służby Celnej. 

W razie stwierdzenia zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przewyższającą 6,60 zł świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego należne:

• osobom prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym oraz 
• duchownym, będącym płatnikami składek na własne ubezpieczenie nie przysługuje do czasu spłaty całości zadłużenia. Jeżeli spłata całości zadłużenia nastąpi w ciągu 6 miesięcy od dnia wypadku albo odpowiednio od dnia złożenia wniosku o przyznanie świadczeń z tytułu choroby zawodowej, ubezpieczonemu przysługuje świadczenie rehabilitacyjne za cały okres orzeczonej niezdolności do pracy. W przypadku uregulowania przez ubezpieczonego całości zadłużenia po upływie 6 miesięcy od dnia wypadku lub od dnia złożenia wniosku o przyznanie świadczeń z tytułu choroby zawodowej, ubezpieczony nabywa prawo do świadczenia rehabilitacyjnego od dnia spłaty całości zadłużenia. Prawo do świadczenia za okres przed tą datą ulega przedawnieniu.

Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, urlopu dla poratowania zdrowia albo nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

Ponadto świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje:

• za okresy, w których ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych, 
• w okresie urlopu bezpłatnego, lub urlopu wychowawczego, 
• w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, 
• za cały okres świadczenia rehabilitacyjnego, jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia, co zostało stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu, 
• za miesiąc kalendarzowy, w którym zostało stwierdzone wykonywanie pracy zarobkowej albo wykorzystywania okresu, na który świadczenie zostało przyznane niezgodnie z jego celem. 

Świadczenie rehabilitacyjne za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego (wypadkowego) nie przysługuje, gdy osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres choroby.

Świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługuje ponadto w przypadku, gdy:
wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa,
ubezpieczony, będąc w stanie nietrzeźwości albo pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku,
ubezpieczony odmówił bez uzasadnionej przyczyny poddania się badaniu w celu ustalenie zawartości w organizmie alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych albo przez swoje zachowanie uniemożliwił przeprowadzenie takiego badania.


Podstawa wymiaru i wysokość świadczenia

Świadczenie wypłacane jest w wysokości 90% wynagrodzenia lub przychodu, które stanowiło podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych 90. dni pobierania świadczenia, a jeśli niezdolność do pracy przypada na okres ciąży (świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego) oraz gdy niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową (świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego) - w wysokości 100%tego wynagrodzenia; w pozostałych przypadkach 75%.

Dla celów obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przyjęta do obliczenia tego świadczenia podlega waloryzacji od pierwszego dnia okresu, na który świadczenie zostało przyznane.


Niezbędne dokumenty

Dokumentem niezbędnym do ustalenia prawa do świadczenia jest oświadczenie złożone przez osobę występująca o świadczenie na druku ZUS Np-7 w oddziale ZUS właściwym według miejsca zamieszkania. Do wniosku o świadczenie powinno być dołączone:
zaświadczenie o stanie zdrowia (druk ZUS N-9) wypełnione przez lekarza leczącego,
wywiad zawodowy z miejsca pracy (druk ZUS N-10); wywiad zawodowy nie jest wymagany jeżeli niezdolność do pracy powstała po ustaniu tytułu ubezpieczenia lub osoba niezdolna do pracy jest ubezpieczonym prowadzącym działalność pozarolniczą,
protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy - w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy ubezpieczonego będącego pracownikiem,
karta wypadku przy pracy - w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy ubezpieczonego innego niż pracownik,
decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez inspektora sanitarnego - w razie niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową.

O potrzebie przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS. Jeżeli świadczenie jest wypłacanie przez ZUS, do jego wypłaty niezbędne jest dodatkowo zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3 - w przypadku pracowników, ZUS Z-3b - przypadku ubezpieczonych wykonujących pozarolniczą działalność, ubezpieczonych współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz duchownych albo ZUS Z-3a - w przypadku pozostałych ubezpieczonych. Zaświadczenie płatnika składek nie jest wymagane, jeżeli było złożone do ustalenia prawa do zasiłku chorobowego i nie uległy zmianie okoliczności mające wpływ na prawo, wysokość i podstawę wymiaru świadczenia. Dodatkowo do wypłaty przez ZUS świadczenia za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia osoba ubiegająca się o świadczenie składa oświadczenie o zaprzestaniu i niepodjęciu działalności zarobkowej stanowiącej tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającej prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby, o nieustaleniu prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego oraz o niepodleganiu obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników, złożone na druku ZUS Z-10

http://www.zus.pl/default.asp?p=4&id=435 świadczenie rehabilitacyjne


RENTY Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY

Wiadomości ogólne

Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:
został uznany za niezdolnego do pracy,
ma wymagany - stosowny do wieku, w którym powstała niezdolność do pracy - okres składkowy i nieskładkowy,
niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych (np. ubezpieczenia, zatrudnienia) lub nieskładkowych (np. w okresie pobierania zasiłku chorobowego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego) albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Wymóg powstania niezdolności do pracy w określonym ustawą emerytalną czasie nie obowiązuje w stosunku do osoby, która spełnia łącznie następujące warunki:

• została uznana za całkowicie niezdolną do pracy,
• spełnia warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego oraz legitymuje się co najmniej 20-letnim (w przypadku kobiety) i 25-letnim (w przypadku mężczyzny) okresem składkowym i nieskładkowym. 

Przykład

W marcu 2012 r. wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy zgłosiła 43-letnia kobieta, legitymująca się 22-letnim okresem składkowym i nieskładkowym. Ubezpieczona pobierała zasiłek dla bezrobotnych do czerwca 2010 r., a następnie nie podjęła żadnej pracy. Okres pobierania zasiłku był poprzedzony 11-letnim, nieprzerwanym okresem zatrudnienia. Lekarz orzecznik stwierdził, iż ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do pracy, a niezdolność ta powstała w marcu 2012 r., zatem po upływie 18 miesięcy od ustania pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Ubezpieczonej przysługuje jednak prawo do renty, ponieważ została uznana za całkowicie niezdolną do pracy, spełnia warunek posiadania wymaganego okresu, w jej przypadku co najmniej 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w okresie ostatnich 10 lat poprzedzających datę zgłoszenia wniosku o rentę, a ponadto wnioskodawczyni legitymuje się ponad 20-letnim okresem składkowym i nieskładkowym, co w tym przypadku znosi warunek powstania niezdolności do pracy w czasie ubezpieczenia lub w okresie 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia.


Pojęcie niezdolności do pracy
Za niezdolną do pracy uważa się osobę, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu.


Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła - w znacznym stopniu - zdolność do pracy zgodnej z posiadanym przez nią poziomem kwalifikacji.

W przypadku stwierdzenia naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji.


Staż uprawniający do renty
Okres składkowy i nieskładkowy wymagany do przyznania renty uzależniony jest od wieku osoby, w jakim powstała niezdolność do pracy. Okres ten wynosi:

• 1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat, 
• 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat, 
• 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat, 
• 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat, 
• 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. 

Warunek wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego nie jest wymagany od ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy z powodu skutków wypadku w drodze do pracy lub z pracy.

Okres wymaganych 5-ciu lat w odniesieniu do osób, u których niezdolność do pracy powstała po ukończeniu 30 roku życia, musi przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przypadającego przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.

Przykład

W dniu 21 listopada 2011 r. wniosek o rentę zgłosił 34-letni mężczyzna. Lekarz orzecznik orzekł, iż niezdolność do pracy u ubezpieczonego powstała 1 czerwca 2009 r. Zainteresowany udowodnił następujące okresy składkowe i nieskładkowe:
- od 1 lipca 1998 r. do 31 grudnia 1999 r. zatrudnienie w ramach umowy o pracę - 1 rok i 6 miesięcy,
- od 1 stycznia 2000 r. do 30 września 2002 r. opłacanie składek z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności - 2 lata i 9 miesięcy,
- od 1 października 2002 r. do 30 września 2007 r. ukończone studia wyższe - 5 lat,
- od 1 lutego 2008 r. do 31 lipca 2009 r. zatrudnienie w ramach umowy o pracę - 1 rok i 6 miesięcy.

W dziesięcioleciu poprzedzającym datę zgłoszenia wniosku o rentę, tj. od 21 listopada 2001 r. do 20 listopada 2011 r. zainteresowany udowodnił 2 lata, 4 miesiące i 10 dni okresów składkowych. Udowodnione okresy nieskładkowe podlegają ograniczeniu do 1/3 udowodnionych w tym dziesięcioleciu okresów składkowych, a zatem uwzględnić można tylko 9 miesięcy i 14 dni okresów nieskładkowych. Łącznie w tym dziesięcioleciu ubezpieczony udowodnił 3 lata, 1 miesiąc i 24 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Zainteresowany nie spełnia warunku posiadania 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w dziesięcioleciu poprzedzającym datę zgłoszenia wniosku.

Natomiast w dziesięcioleciu poprzedzającym datę powstania niezdolności do pracy, tj. od 1 czerwca 1999 r. do 31 maja 2009 r., ubezpieczony udowodnił 4 lata 8 miesięcy okresów składkowych oraz 1 rok, 6 miesięcy i 20 dni okresów nieskładkowych (ograniczonych do 1/3 udowodnionych w tym dziesięcioleciu okresów składkowych). Łącznie w dziesięcioleciu poprzedzającym datę powstania niezdolności do pracy ubezpieczony udowodnił 6 lat, 2 miesiące i 20 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Zatem zainteresowany spełnił warunek posiadania wymaganego stażu w dziesięcioleciu poprzedzającym datę powstania niezdolności do pracy, a tym samym warunki do uzyskania renty.

Do dziesięcioletniego okresu poprzedzającego datę zgłoszenia wniosku o rentę lub datę powstania niezdolności do pracy nie zalicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy (renty inwalidzkiej), renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Warunku dotyczącego posiadania pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego w ciągu dziesięciolecia poprzedzającego dzień zgłoszenia wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy lub dzień powstania niezdolności do pracy nie muszą spełnić osoby, które udowodnią okres składkowy, wymieniony w art. 6 ustawy emerytalnej, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiet i 30 lat dla mężczyzn oraz zostaną uznane za całkowicie niezdolne do pracy. Data powstania całkowitej niezdolności do pracy nie ma w tym przypadku znaczenia.

Jeżeli ubezpieczony nie osiągnął wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, uzależnionego od wieku, w którym powstała niezdolność do pracy, warunek posiadania tego okresu uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miał bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe.


Rodzaje rent

Renta stała przysługuje ubezpieczonemu którego niezdolność do pracy została uznana za trwałą.

Renta okresowa przysługuje - jeśli niezdolność do pracy ma charakter czasowy. Przysługuje ona przez okres wskazany w decyzji organu rentowego.Po upływie tego okresu ubezpieczony może wystąpić do ZUS z wnioskiem o przedłużenie prawa do renty na dalszy okres. Ewentualne kolejne prawo do renty uzależnione jest od wyniku ustaleń zawartych w orzeczeniu lekarza orzecznika ZUS lub komisji lekarskiej.

Nie później niż na trzy miesiące przed ustaniem prawa do renty okresowej ZUS zawiadamia osobę zainteresowaną o terminie wstrzymania wypłaty oraz o warunkach przywrócenia prawa do tego świadczenia.


Renta szkoleniowa
Jeśli ubezpieczony spełni warunki wymagane do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy i uzyska orzeczenie o celowości przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie, może otrzymać rentę szkoleniową. Renta przyznawana jest na okres 6 miesięcy. Maksymalny okres pobierania tej renty nie może przekroczyć 36 miesięcy. Zarówno skrócenie, jak i wydłużenie okresu pobierania renty szkoleniowej następuje na podstawie wniosku starosty.Okres 6 miesięcy może ulec skróceniu, jeśli przed upływem tego okresu starosta zawiadomi organ rentowy o braku możliwości przekwalifikowania do innego zawodu lub o tym, że osoba zainteresowana nie poddaje się przekwalifikowaniu zawodowemu.

Renta szkoleniowa nie przysługuje w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego oraz służby.


Wysokość renty

Wysokości renty ustala się w następujący sposób:
1) renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy:

• 24% kwoty bazowej, 
• po 1,3% podstawy wymiaru za każdy rok okresów składkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy, 
• po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy, 
• po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresu brakującego do pełnych 25 okresów składkowych i nieskładkowych, przypadających od dnia zgłoszenia wniosku o rentę do dnia ukończenia przez wnioskodawcę 60 lat, tzw. staż hipotetyczny, 

2) renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy - wynosi 75% renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,

3) renta szkoleniowa wynosi 75% podstawy jej wymiaru i jest niezależna od wymiaru stażu ubezpieczeniowego. Renta szkoleniowa nie może być niższa niż najniższa wysokość renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.


Przykład

W marcu 2012 r. z wnioskiem o rentę z tytułu niezdolności do pracy wystąpiła kobieta legitymująca się 3 letnim okresem opieki nad dzieckiem (okres nieskładkowy) i 26 letnim okresem pracy (okres składkowy). Lekarz orzecznik stwierdził istnienie częściowej niezdolności do pracy. Pozostałe warunki, wymagane do przyznania renty, zostały również spełnione i świadczenie zostało przyznane. Do ustalenia podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy zainteresowana wskazała wynagrodzenie osiągane w okresie 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. w latach 1996 - 2005, które w porównaniu z przeciętnym wynagrodzeniem z tych samych lat wynosi 172,30%. Oddział do wyliczenia renty zastosował kwotę bazową wynoszącą 2974,69 zł. Podstawa wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy wynosi więc 5125,39 zł (172,30%x2974,69 zł). Wysokość renty wynosi:



24% x2974,69 zł = 713,93 zł

26 x 1,3% x 5125,39 zł = 1732,38 zł

3 x 0,7% x 5125,39 zł = 107,63 zł

2553,94 zł

W związku z tym, że zainteresowana jest częściowo niezdolna do pracy, renta przysługuje w wysokości 75% wyliczonej kwoty, a więc 1915,46 zł (75% x 2553,94 zł).


Przykład

W marcu 2012 r. z wnioskiem o rentę z tytułu niezdolności do pracy wystąpił mężczyzna legitymujący się 5 letnim okresem nauki w szkole wyższej (okres nieskładkowy) i 28 letnim okresem pracy (okres składkowy). Lekarz orzecznik stwierdził całkowitą niezdolności do pracy. Pozostałe warunki, wymagane do przyznania renty, zostały także spełnione i świadczenie zostało przyznane. Do ustalenia podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy zainteresowany wskazał wynagrodzenie osiągane w okresie 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. w latach 2002 - 2011, które w porównaniu z przeciętnym wynagrodzeniem z tych samych lat wynosi 128,73%. Oddział do wyliczenia renty zastosował kwotę bazową wynoszącą 2974,69 zł. Podstawa wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy wynosi więc 3829,32 zł (128,73%x2974,69 zł). Wysokość renty wynosi:



24% x 2974,69 zł = 713,93 zł

28 x 1,3% x3829,32 zł = 1393,87 zł

5 x 0,7% x 3829,32 zł = 134,03 zł

2241,83 zł


Orzekanie o niezdolności do pracy
Oceny niezdolności do pracy dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Lekarz orzecznik ocenia niezdolność do pracy, jej stopień a także dokonuje ustaleń dotyczących:
daty powstania niezdolności do pracy,
trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do pracy,
związku przyczynowego niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami,
trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do samodzielnej egzystencji,
celowości przekwalifikowania zawodowego.

Niezdolność do pracy może być orzeczona na okres nie dłuższy niż 5 lat. W przypadku gdy według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu, niezdolność może być orzeczona na okres dłuższy.

Jeżeli osobie uprawnionej do renty z tytułu niezdolności do pracy przez okres co najmniej ostatnich 5 lat poprzedzających dzień badania lekarskiego brakuje mniej niż 5 lat do osiągnięcia wieku emerytalnego, tj. 60 lat dla kobiety i 65 lat dla mężczyzny, w przypadku dalszego stwierdzenia niezdolności do pracy orzeka się niezdolność do pracy na okres do dnia osiągnięcia tego wieku.

Od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS osobie zainteresowanej przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu do komisji lekarskiej ZUS, w ciągu 14 dnia od dnia doręczenia tego orzeczenia. Sprzeciw można wnieść za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej. Orzeczenie lekarza orzecznika ZUS, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie renty.

Prezes Zakładu, w terminie 14 dni od dnia wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika ZUS, może zgłosić zarzut wadliwości orzeczenia i przekazać sprawę do rozpatrzenia komisji lekarskiej. O zgłoszeniu zarzutu wadliwości orzeczenia jednostka organizacyjna Zakładu niezwłocznie zawiadamia osobę zainteresowaną. Prawo wniesienia sprzeciwu lub zgłoszenia zarzutu przysługuje wyłącznie od orzeczenia lekarza orzecznika wydanego od dnia 1 stycznia 2005 r.


Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy
Ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty szkoleniowej następuje na podstawie wniosku (druk ZUS Rp-1R) osoby zainteresowanej lub jej pełnomocnika, zgłoszonego na piśmie lub ustnie do protokołu.

Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy może być zgłoszony u płatnika składek lub w innej jednostce uprawnionej do przyjmowania wniosków, a następnie przekazany do odpowiedniego organu rentowego. Wniosek może też być zgłoszony bezpośrednio w organie rentowym, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej, który zobowiązany jest wydać decyzję.

Wniosek może być również zgłoszony w formie elektronicznej, za pomocą Internetu, przez elektroniczną skrzynkę podawczą Zakładu. Dokument ten musi być podpisany za pomocą kwalifikowanego e-podpisu posiadającego certyfikat.

Wniosek o rentę może być wycofany nie później niż do dnia uprawomocnienia się decyzji w sprawie renty, tj. w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Prośba o wycofanie wniosku jest skuteczna tylko wówczas, jeżeli została złożona na piśmie lub zgłoszona ustnie do protokołu.

Wniosek powinien zawierać:

• imiona i nazwisko osoby zainteresowanej, 
• datę urodzenia, 
• imiona rodziców, 
• miejsce zamieszkania - zameldowania na pobyt stały, 
• adres pobytu i adres do korespondencji (jeżeli są inne niż adres zamieszkania), 
• numer PESEL, a jeżeli nie nadano tego numeru - serię i numer dowodu osobistego lub paszportu, 
• wskazanie rodzaju świadczenia, o które osoba zainteresowana się ubiega, 
• podpis wnioskodawcy, jej pełnomocnika lub osoby upoważnionej do podpisu, 
• jeżeli renta ma być przekazywana na rachunek w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo- kredytowej, należy podać nazwę i adres banku (spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej) oraz numer tego konta, 

Wniosek najlepiej jest zgłosić na odpowiednim formularzu (druk ZUS Rp-1R), zapewnia to bowiem, że podane zostaną wszystkie informacje wymagane do wydania decyzji i podjęcia wypłaty świadczenia.
Do wniosku o przyznanie renty należy dołączyć:

• kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (druk ZUS Rp-6), 
• dokumenty na potwierdzenie przebytych okresów składkowych i nieskładkowych (świadectwa pracy, legitymację ubezpieczeniową, zaświadczenie szkoły wyższej o programowym toku trwania ukończonych studiów ,wyciągi z akt urodzenia dzieci), 
• zaświadczenie pracodawcy o wysokości osiąganego wynagrodzenia (na formularzu według wzoru określonego przez ZUS, (druk ZUS Rp-7) lub legitymację ubezpieczeniową, zawierającą wpisy dotyczące zarobków, 
• zaświadczenie o stanie zdrowia (formularz ZUS N-9) wydane przez lekarza prowadzącego leczenie, wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed datą złożenia wniosku. 
• inną dokumentację medyczną będącą w posiadaniu osoby ubiegającej się o rentę, która może mieć znaczenie dla wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika ZUS (historia choroby, karty informacyjne z leczenia szpitalnego, karta badania profilaktycznego, dokumentacja rehabilitacji leczniczej lub zawodowej) 
• wywiad zawodowy (formularz ZUS N-10) - ankietę wypełnioną przez płatnika składek 
• kartę wypadku w drodze do pracy lub z pracy, jeśli ubezpieczony zgłasza wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy. 

Druki potrzebne do wystąpienia o ustalenie renty z tytułu niezdolności do pracy dostępne są nieodpłatnie w każdej jednostce organizacyjnej ZUS oraz na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W przypadku, gdy dokumenty potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe przebyte do 31 grudnia 1998 r. oraz potwierdzające wysokość osiąganego wynagrodzenia, zostały złożone przy wniosku o ustalenie kapitału początkowego, nie należy dokumentów tych dołączać do wniosku o rentę, nawet gdyby dokumenty te zostały zwrócone wnioskodawcy. W kwestionariuszu dotyczącym okresów składkowych i nieskładkowych, stanowiącym załącznik do wniosku, należy podać, że dokumenty te zostały dołączone do wniosku o kapitał początkowy, podając jednocześnie numer sprawy kapitału początkowego.

http://www.zus.pl/default.asp?p=4&id=400 renta z tytułu niezdolności do pracy